Sovyetlerde Ayaklanmanın Arifesi ve Ayaklanmaya Karşı Tavır

Alıntılar
1917 Sovyet Devrimi II

Çeviri; Özlem Koşar

Evrensel Basım Yayın

1917 Ekiminin başlarında, durumda yeniden bir değişiklik olmuştu. Devrim bir adım daha ileri gitmiş ve ülke ayaklanmanın arifesine gelmişti.

Finlandiya'da iktidar pratikte Sovyetlerin elindeydi. Devrimci denizcilerin, askerlerin ve işçilerin baskısına yenilen Bölgesel Sovyetler Komitesi -ki hala Savunmacılar güçlüydü- Bölgesel Sovyetler Kongresini toplamaya mecbur kalmıştı.

3. Bölgesel Kongre diye bilinen bu kongre, 9 Eylül'de Helsing­fors'ta başladı. Daha açılışta, delegelerin çoğunluğunun devrimci bir politikadan yana olduğu çok açıktı. Önceki iki Finlandiya Sov­yetler Kongresi Savunmacıların egemenliğindeydi: Bu kongrede ise temsilcilikleri çok azdı. Salon, her hallerinden cesur ve kavgaya ha­zır olduklan belli denizciler, askerler ve işçilerle doluydu. Daha açı­lışta, Bolşeviklerden ve partilerinden kopmuş "Sol" Sosyalist Dev­rimcilerden oluşan sağlam bir çoğunluk kurulmuştu. Bu "Sol" Sos­yalist Devrimciler, kendi önergelerini sundukları iktidar sorunu ha­ricinde ısrarla Bolşevik kararlar lehine oy kullandılar. Ama bu ko­nuda da 16'ya karşı 74 oyla Bolşeviklerin önergesi benimsenmişti. Yeni seçilen Bölgesel Sovyetler Komitesi'nde 37 Bolşevik, 26 "Sol" Sosyalist Devrimci ve 2 Menşevik Enternasyonalist vardı. 

Kongreden sonra Finlandiya'daki yerel Sovyetler hızla Bolşevik­leşti. Viborg ve Helsingfors gibi daha büyük kentlerde Bolşevikler Sovyetlere egemen oldu. Aynı zamanda güçlü garnizonların yerleş­tiği, Petrograd yakınlarındaki diğer şehirlerdeki Sovyetler de daha aktifleşti. Kronstadt, Yuryev ve Reval'deki Sovyetler "Bütün Iktidar Sovyetlere!" sloganını benimsediler.

Böylece Bolşevikler Petrograd'ın en yakın geri bölgesinin deste­ğini kazanmış oldu. 

(...)

Uluslararası durumda da değişiklikler olmuştu. Tek tek isyanlar silahlı ayaklanmanın nüvesi olarak büyüyordu. Zalim bir askeri re­jimin hüküm sürdüğü Almanya'da, beş büyük savaş gemisinin mü­rettebatı Eylül 1917'de isyan başlattı. Westfalen kruvazörünün mü­rettebatı kaptanlarını denize attıktan sonra gemiyi terk ettiler. Nürnberg kruvazörünün mürettebatı subaylarını tutukladı ve firar etmek niyetiyle Norveç'e doğru yola çıktılar, ama hükümete bağlı bazı destroyerler isyancı kruvazörü kuşattılar ve emirlere uymazsa batırılacakları tehdidiyle Almanya'ya dönmeye zorladılar. Hareket öyle hızlı yayılıyordu ki artık önünü almak imkansızdı. 

Lenin 29 Eylül'de şunları yazı­yordu:

"Kriz olgunlaşmıştır. Rus Devrimi'nin bütün geleceği tehlikede. Bolşevik Partisi'nin onuru tehlikede. Enternasyonalist işçilerin sosya­list devriminin tüm geleceği tehlikede. "Lenin, "Kriz Olgunlaşıyor", Toplu Eser/er, Ing. basım, c. XXI, s. 276.

Lenin, dönüm noktası olacak anın geldiğine karar vermişti. Ha­rekete geçme sloganı "Silahlı ayaklanmaya hazır olun", şimdi tali­mata dönüşmüştü: "Hemen harekete geçin!" 

Böyle bir durumda Ön Parlamento'ya yapışıp kalmak, devrime ihanet etmekle eş anlamlıydı. Ayaklanma düşüncesine açıkça karşı çıkamamakla beraber, muhalifler, Sovyetler Kongresi toplanana kadar hareketin ertelenmesini öneriyorlardı. Ancak iktidar soru­nuyla ilgili bir kararı Sovyetler Kongresi toplanana kadar ertele­mek, ayaklanma için kararlaştırılan tarihi düşmana ilan etmek demekti. Bu, düşmanın güçlerini toplaması ve ayaklanmanın merkez­leriyle örgütlerini yerle bir etmesi için bir fırsat olurdu. Böyle' dav­ranmak, yeniİgiyi davet etmek ve inisiyatifi düşmana vermek anla­mına gelirdi.

Ayaklanmanın Sovyetler Kongresinin açılışına kadar ertelenmesi önerisi Troçki'den gelmişti.

20 Eylül'de Petrograd Sovyetlerine seslenirken, iktidar sorununun Sovyetler Kongresi tarafından kara­ra bağlanacağını söylüyordu. Bundan önce Troçki, "Beşler Konse­yi"nin -Kerenski Hükümeti'ne böyle deniyordu- feshedilmesinden ve Demokratik Konferans'ın bir Geçici Komite oluşturmasından ya­naydı. 

Hainlerin yönettiği bir konferanstan, Sovyetler Kongresi topla­nana kadar bir çeşit "geçici" hükümet çıkabileceği konusunda her­hangi bir umut taşımak, işbirlikçilerin tuzağına düşmek ve karar anında halkı yanlış yönlendirmek anlamına gelirdi. 

Ertesi gün, Demokratik Konferans'taki Bolşevik grubun bir top­lantısında, Troçki yine iktidar sorununun Sovyetler Kongresi topla­nana kadar beklerilmesini önerdi. 

Troçki ayaklanmaya açıkça karşı çıkmaya cesaret edemiyordu, ama o da Kamenev gibi bunu engellemek için elinden geleni yapı­yordu. Bütün Menşevikler gibi o da ayaklanmadan korkuyor ve ik­tidar sorununun barışçı yoldan çözülebileceğini düşünüyordu. Gar­nizonun başkentten çekilmesine izin vermemenin, devrimin dörtte üçünün zaten kazanıldığının göstergesi olduğunu savunuyordu. Oy­saki asıl duruşu, burjuvazinin iktidarda kalmasından yanaydı. Da­hası, ayaklanmanın Sovyetler Kongresi toplanana kadar ertelenme­si, bütün planların düşmana açık edilmesi, devrimci safların çatla­ması ve savaşa hazırlanan kitlelerin soğuması anlamına gelirdi. 

Lenin, ayaklanmanın bu muhtemel sabotajcılarını gayet açık te­rimlerle ifşa etti. Zaferden emin bir devrimci savaşçının enerjisiyle, her türlü ertelemeyi hainlik olarak ifşa etti ve kritik anın geldiğinin bilincinde bir liderin kararlılığıyla, inatçılara saldırdı. Özellikle Merkez Komite'ye, Petrograd Komitesi'ne ve Moskova Komitesi'ne yazdığı "Kriz Olgunlaşmıştır" makalesinin bir dipnotunda tekrar tekrar bazı pasajların altını çiziyordu:

"Sovyetler Kongresini beklemek tam bir ahmaklık, çünkü bunun anlamı haftalar kaybetmek demek; ve haftalar, hatta günler şimdi her şeyi değiştirebiliyor. Bu, korkakça iktidarı almaktan vazgeçmek de­mek, çünkü 1-2 Kasım'da bunu yapmak mümkün olmayacak (hem pratik hem de teknik olarak, çünkü Kazaklar daha önceden aptalca randevulaşılmış ayaklanma günü için harekete geçmiş olacak).  

Sovyetler Kongresini 'beklemek' ahmaklık, çünkü hiçbir şey çıkma­yacak, kongreden hiçbir şey çıkamaz."Lenin, "Kriz Olgunlaşıyor", Toplu Eser/er, Ing. basım, c. XXI, s. 276.

Lenin ısrarla ve inatla, tekrar tekrar acil ayaklanmayı savunu­yordu:

"Ülkede çoğunluğuz. Her iki başkentte de Sovyetler bizim elimizde. Sosyalist Devrimcilerin ve Menşeviklerin safları çözülüyor. Biz tüm emekçi halkın desteğini sağlayacak sloganlar öne sürmeliyiz, örneğin, 'Barışı geciktiren hükümet girmeli!' 'Köylülerin toprak ağalarına kar­şı başkaldırısını engelleyen hükümet aşağı!'"  

"Bolşevikler şimdi ayaklanmanın zaferinden eminler." " ... Ani bir darbe indirebiliriz (eğer Sovyetler Kongresini 'beklemezsek'), üç mer­kezden, Petrograd'dan, Moskova'dan ve Baltık Donanması'ndan ... Petrograd'da, Kışlık Saray'ı ve Genel Kurmay Karargahı'nı, Telefon Idaresi'ni ve bütün büyük matbaaları bir anda ele geçirebilecek binler­ce silahlı işçi ve askerimiz var ve kimse bizi b uralardan çıkaramaz. Or­duda öyle bir ajitasyon yürütürüz ki kimse bu hükümetin barıştan, köylülere topraktan, vs.'den yana olduğuna inanmaz." Lenin, "Kriz Olgunlaşıyor", Toplu Eser/er, Ing. basım, c. XXI, s. 276.

3 Ekim'de bu mektubu alan Merkez Komite, daha sıkı ve düzen­li ilişki kurabilmek için Lenin'i Petrograd'a davet etmeye karar ver­di. 

Lenin ....17 Eylül'de Helsingfors'u terk etti. 

5 Ekim' de, Merkez Komite, Kamenev'in tek karşı oyuyla, Bolşe­vik grubun Ön Parlamento'dan ilk toplantısında çekilmesi kararını aldı. 

Aynı toplantıda Merkez komite Kuzey-Sovyetler Kongresini 10 Ekim' e erteleme ve bu kongreyi daha önce kararlaştırıldığı gibi Fin­landiya'da değil, Petrograd'da toplama ve Petrograd Savyeri'nin bu kongrenin ileri aşamalarında yer alması kararını aldı. Böylece Mer­kez Komite, harekete geçmeden önce güçlerin bir gözden geçirilme­si olarak Kuzey Sovyetler Kongresinin önemini vurgulamış oluyor­du. Buradan çıkacak kararlar bütün diğer Bölgesel Sovyetler kong­relerine model oluşturacaktı ve ayaklanma hazırlıklarında kitleleri harekete geçirecek bir araç olacaktı. 

Kuzey Sovyetler Kongresinin kararlarını talimatlara dönüştür­mek için Stalin, 10 Ekim' de, Kuzey Kongresinin toplandığı gün, Pet­rograd ve Moskova'daki partili ileri işçilerle birlikte Merkez Komi­te'nin de toplanmasını önerdi. Stalin'in önerisi kabul gördü. Aynı zamanda parti kongresinin toplanmamasına da karar verildi çünkü bu, ayaklanma hazırlıklarına olan ilgiyi dağıtabilirdi. Tüm güçler tek bir soruna konsantre olmalıydı, o da ayaklanma sorunuydu. 

7 Ekim'de Ön Parlamento Marinski Sarayı'nda toplandı. 

Oturum, emirlerine itaat edilmediğinden ve orduda Bolşeviklerin kontrol kazandığından acı acı yakınan .. Kerenski'nin konuşmasıyla açıldı.

... Bu arada Ön Parlamento'nun "liderleri" Bolşeviklerin konuşmasını na­sıl engelleyebilecekleri konusunda görüş alışverişinde bulundular. Bolşevikler, deklarasyonlarını okuyabilmek için ısrarla söz hakkı talep ettiler ve sonunda Avksentyev sözcülerini kürsüye çağırdı. Bolşeviklerin deklarasyonu burjuvaları ve işbirlikçilerini hiddetlen­dirdi. Kerenski Hükümeti'nin "halkı uyutmak için'' kurulmuş oldu­ğunu duyduklarında, Bolşevik konuşmacının sesinin duyulmasını engellemek için korkunç bir uğultu kopardılar.

.......Anayasal Demokratlar ve Sa­vunmacıların taciz ve hakaret yağmuru altında konuşmalarını bitiren Bolşevikler salonu terk ettiler. 

........ Parti, işbirlikçilerin arkasına gizlenen Kornilovcuların devrime saldırmak için hazırlıklara giriştiği Ön Parlamento'yla ilişkisini kesti. Işçi sını­fı ve genel olarak çalışan sınıf, barışçı bir devrim olasılığına ait tüm hayallerin terk edilmesi gerektiğini anlamıştr. Yalnızca fedakarca bir savaş devrimin sonucunu belirleyebilirdi. Stalin, Bolşevikler Ön Parlamentodan çekildikten sonra şunları yazıyordu:

"Ilk Kornilov planı bozulmuştu ama karşı devrim yenilmemişti; sa­dece geri çekilmişler, Kerenski Hükümeti'nin arkasına saklanmışlar ve yeni pozisyonlarını emniyete almışlardı ... "  

"İşçiler ve askerler bilmelidir ki, köylüler ve denizciler bilmelidir ki, şimdi barış ve ekmek için, toprak ve özgürlük için, kapitalistlere ve toprak ağalarına, vurgunculara . ve yağmacılara, hainlere ve işbirlikçi­lere, şu anda örgütlenmekte olan Kornilovculara sonsuza kadar bir nokta koymak istemeyen herkese karşı savaşıyoruz." 

"Kornilovcular toparlanıyor, karşı koymaya hazır o1un! " J. Stalin, "Karşıdevrim Seferber Edili­ yor-Direnmeye Hazırlanın!", Lenin ve Stalin, 1917, s. 583.

....

7 Ekim öğleden sonra saat 2:25'te, Lenin, yine kılık değiştirmiş olarak trene bindi. ....Udelnaya'nın banliyö istasyonuna gece ulaştı ve Petrog­rad Viborg bölgesine yürüdü. Varır varmaz ilk isteği Stalin'le görüş­mek oldu. 8 Ekim tarihli ve saatler süren bu görüşme boyunca Sta­lin, Lenin' e ayaklanmayla ilgili hazırlıkları anlattı. Lenin ısrarla Sta­lin'e ordu ve fabrikalarda yükselen durumu ayrıntılarıyla sordu. 

10 Ekim'de toplanması planlanan parti konferansı imkansız ha­le gelmişti, yerine Merkez Komite toplantısı yapılması kararlaştırıl­dı. Toplantıda on iki kişi hazır bulunuyordu. Lenin de oradaydı, ..........

Sverdlov konuşmasını bitirince Lenin ayağa kalktı ve durumu gözden geçirdi. Ayaklanma için yapılması gereken teknik hazırlıkla­rın tam olması gerektiğini tekrar vurguladı ve şimdiye kadar yapı­lanların uygunsuz olduğu görüşünü savundu. Politik durum olgun­laşmıştı; halk harekete geçmeyi bekliyordu, kararlardan ve laf kala­balığından bıkmışlardı. Köylü hareketi de devrimci çizgide gelişi­yordu. Uluslararası durum, Bolşeviklerin inisiyatif almasına müsa­itti. Özetle Lenin şöyle diyordu:

"Politik olarak durum iktidarın değişimi için tamamen olgunlaşmış­tır ... "

"işin teknik yönünü tartışmalıyız. Her şey buna bağlı."

Bu görüşmede Lenin, politik durumun olgunlaştığını ve karar verilmesi gereken noktanın ayaklanma anı olduğunu iki kez vurgu­ladı. "Belirleyici operasyonlara başlamak için"30 Kuzey Sovyetler Kongresinden ve Bolşevik görüşlü Minsk garnizonundan faydala­nılması gerektiğini açıkça önerdi. 

Daha fazla oyalanma "ölüm anlamına geleceği için" acil hareke­te geçmek gerektiğini düşünüyordu. Petrograd'da, Moskova'da, Minsk'te, Helsingfors'ta, nerede olduğu önemli değil, ama yükselen her elverişli durumdan fayda sağlanmalı, diye öneriyordu. Ama şartlardan bağımsız olarak, ayaklanma için sebep ne olursa olsun ya da nerede başlarsa başlasın, nihai savaş Petrograd'da, ülkenin poli­tik merkezinde, devrimin ocağında olacaktı. 

Yani Lenin'in aklında zaten ayaklanmanın tarihi sorunu vardı; hem kendisi hem de Merkez Komite için ayaklanma kararı hallol­muş bir meseleydi. 

Lenin görüşlerini, özenli bir açıklık ve kesinlikle parti direktifle­rinin öne sürüldüğü kısa önergede formüle etti. Kararda şöyle deni­yordu:

"Merkez Komite beyan eder ki; hem Rus Devrimi'ni etkilenmesi ne­deniyle uluslararası durum (tüm Avrupa'da dünya sosyalist devrimi­nin boyutunun uç bir manifestosu olan Alman donanmasındaki isyan ve Rusya'daki devrimi boğma amacı taşıyan emperyalist dünyanın tehdidi) ve askeri durum (Rus burjuvazisi ve Kerenski şirketinin Pet­rograd'ı Almanlara teslim etmedeki şüphe götürmez kararlılığı) ve bu­nunla birlikte proletarya partisinin Sovyetlerde çoğunluğu elde etmiş olması tüm bunları, köylü isyanıyla ve halkın partimize duyduğu gü­venle birlikte ele aldığımızda (Moskova' daki seçimler) ve, son olarak, ikinci bir Kornilov durumu için yapılan hazırlık (askerlerin Petrog­rad'dan çekilmesi, Kazakların Petrograd'a gönderilmesi, Minsk'in Ka­zaklar tarafından çevrilmesi, vs.) tüm bunlar silahlı ayaklanmayı gü­nün gereği kılıyor. 

Silahlı ayaklanmanın, bu yüzden, kaçınılmaz olduğunu ve tamamen olgunlaştığını belirten Merkez Komite, tüm parti örgütlerinin bu yön­de hareket etmesi ve bu duruş noktasından yola çıkarak (Kuzey Böl­gesi Sovyetleri Kongresi, askerlerin Petrograd'dan çekilmesi, Moskova ve Minsk'teki hareketlenme, vs.) tüm pratik sorunları tartışma ve karara bağlama talimatını verir." Lenin, "RSDIP Merkez Komitesi Çalışma Tutanakları", Ekim 23, 1917,

Lenin'in önerisi ikiye karşı on oyla kabul gördü. Jerzinski'nin önerisiyle, "yakın gelecekte politik bir rehber olması amacıyla Mer­kez Komite üyelerinden oluşan bir 'Politbüro' kurulması" karar­laştırıldı.  RSDIP Merkez Komitesi Toplantı Tu­tanakları, Ağustos 1917-Şubat 1918,

Bu toplantıda Merkez Komite'nin sadece iki üyesi Lenin'e mu­halefet etti. Bunlar, Lenin'in söylediklerine bir dizi itiraz geliştiren Kamenev ve Zinovyev'di. Uluslararası durum, diyorlardı, bizim le­himize değil; işçi sınıfı aktif destek sağlamayabilir ve Almanlarl düşmanla kolayca anlaşıp devrime yüz çevirebilirler: Çoğunluğa sa­hip değiliz; sadece işçiler ve askerlerin bir bölümü bizden yana; di­ğerleri kararsız. Savunmada kalmak, diyorlardı, daha iyi olacaktır; burjuvazi meclis toplantısını iptal etmeye cesaret edemez, orada sandalye sayısının üçte biri bizim; küçük burjuvazi Bolşeviklere doğru kayıyor; "Sol" Sosyalist Devrimcilerle birlikte, meclis toplan­tısında çoğunluğu sağlayıp politikamızı kabul ettirebiliriz. 

Kamenev ve Zinovyev, Rus işçi sınıfının Çar'a ve burjuvaziye karşı savaşta çektiklerini tamamen göz ardı ediyordu. 

Oportünistlere karşı bitmeyen savaşında Lenin, sınıf savaşının farkına varmış olmanın yetmediğini azimle öğretmiştir. Burjuvazi bile sınıf savaşını inkar etmez. Ama sadece proletarya diktatörlüğü aşamasına taşınan sınıf savaşını fark edenler gerçek Marksistlerdir. Bolşevizm, proletarya diktatörlüğü savaşında büyümüş, güçlenmiş ve bilenmiştir. 

Bolşevik Partisi'nin sürdürdüğü tarihi aşamasına gelmiş mücade­lenin karar anı olan belirleyici olayın arifesinde, Kamenev ve Zinov­yev, Menşeviklerin ve Kautski'nin ihanet yolunu benimsedi. Parla­mento aracılığıyla sosyalizme doğru barışçı bir evrimi savunuyor­lardı. Gerçekte Kamenev ve Zinovyev kapitalizmi savunuyorlardı. 

Bütün vatan hainleri gibi onlar da yalnızca düşman güçlerin güç­lü saflarını görüyorlardı. Şunları söylüyorlardı: 

"Düşmanın emrinde iyi eğitilmiş güçleri, ağır silahları, Kazaklar, şok birlikleri ve ordusu var. .. Bize gelince ... ne fabrikalarda ne de kışlalarda savaş ruhu var."RSDIP Merkez Komitesi Toplantı Tu­ tanakları, Ağustos 1917-Şubat 1918,

Gerçekte korkak kendi gölgesinden korkuyordu!

Merkez Komite bu kapitalizm savunucularına sert bir cevap ya­yınladı. Kimse bu teslimiyetçileri desteklemiyordu. Lenin'in önerisi tüm Bolşevik Partisi için bir talimat niteliği ·taşıyordu. 

Merkez Komite'nin bu toplantısı gece geç saatte bitti. 

(...)

...konuşmasını Zinovyev ve Kamenev'e karşı iğneleyici sözlerle noktalayan ve onlara devrim hakkında iki basit gerçeği öğ­reten Lenin tarafından sonuca bağlandı: 

"Eğer bunun halkın ayaklanması olduğunu söylüyorsanız o zaman suikastlar hakkında konuşmamz yanlış olur. Eğer politik olarak ayak­lanma kaçınılmazsa, o zaman ayaklanmayı bir sanat olarak ele alma­lıyız. Politik olarak o olgunlaşmış bir durumdu."Lenin, "RSDIP Merkez Komite Toplantıları", 29 Ekim 1917,

Kamenev ahmakmış gibi davranarak kollarını gerdi ve alaycı bir şaşkınlıkla şunları söyledi; 

"Ilk olarak ayaklanmanın 20 Ekim'den önce yapılmasını söylediniz, fakat şimdi durumu devrime göre ayarlamaya çalışıyorsunuz."  RSDIP Merkez Komitesi Toplantı Tu­ tanakları, Ağustos 1917-Şubat 1918,

Lenin, Zinovyev'i üçüncü kez cevapladı. Ters ve kısa sözlerle yeni proleter devrim ile Şubat Burjuva Demokratik Devrimi arasındaki farkları açıkladı ve aşağıdaki önergeye geçti: 

"Bu toplantı Merkez Komite'nin önergelerini tüm içtenliğiyle karşı­layıp tamamen desteklemektedir. Tüm örgütleri, tüm işçileri ve tüm askerleri silahlı ayaklanma için hazırlık yapmaya ve Merkez Komi­te'nin bu amaç için kurduğu birime her türlü desteği sağlamaya çağır­makta ve Merkez Komite'ye ve onun Sovyeti'ne olan güvenini dile ge­tirmektedir. " Lenin, "RSDIP Merkez Komite Toplantıları", 29 Ekim 1917,

Zinovyev ayağa kalkıp tiz ve sinirli sesiyle şunları önerdiği za­man bu önergeler hakkında oylama yapılmak üzereydi: 

"Araştırmacı hazırlık safhası ertelenmeden, Sovyet kongresindeki Bolşevik gruba danışılıncaya kadar bu tür hareketler yasak olarak de­ğerlendirilmelidir. " RSDIP Merkez Komitesi Toplantı Tutanakları, Ağustos 1917-Şubat 1918

(...)

Stalin sakince ayağa kalkarak Zinov­yev ve Kamenev'in öne sürdüğü fikirleri analiz etti, Ittiracılara doğru sert bir sesle şunları söyledi:

"Saldırının ertelenmesini söylemek çok kolay fakat biz saldırıyla neyi kastettiğimizi iyice anlamalıyız; ekmeğin fiyatının yükselmesi, Kazakları Don bölgesine göndermek ve benzerleri de saldırıdır. Aske­ri bir saldırı olmazsa ne kadar daha bekleyeceğiz? Objektif olarak Ka­menev ve Zinovyev'in önerileri karşıdevrimcilere organize olma ola­nağı vermekten başka hiçbir işe yaramaz. Geriye çekilmeye kalkarsak devrimi tamamen kaybederiz. Niçin kendimiz günü ve koşulları belir­leyip karşıdevrimcilerin organize olma olasılığını yok etmeyelim?"11

konuşmasını şöyle bitirdi:

"Iki politika var. Biri devrimin zaferine doğru gidiyor ve Avrupa'ya bakıyor; diğerinin devrimde hiçbir geleceği yok ve sadece bir karşı çık­ma. Petrograd Sovyetleri halihazırda birliklerin geri çekilmesi önerisi­ni reddederek devrim yolunu tutmuştur. Deniz kuvvetleri Kerenski'ye karşı çıktığı gibi aynı şekilde ayaklanmıştır."12

Herhangi bir karışıklık yaratmanın faydası olmayacağına ikna olan Zinovyev toplantının tam sonunda Troçki'nin yanında pozis­yonunu aldı. Lenin'e açıkça karşı çıkmamakla beraber Troçki gizli­ce ayaklanmayı sabote etmeye çalışıyor ve Sovyet Kongresinin top­lantısına kadar ertelenmesinde ısrar ediyordu. Şimdi Zinovyev Troçki'nin Menşevik pozisyonunun arkasına saklanarak Bolşevik Partisi'nin patlamasından kendini korumaya çalışıyordu. 

Günler sonra Lenin, Zinovyev'in son sözlerini yorumlarken şun­ları yazdı: 

" ... Zinovyev masum bir edayla -toplantı tarafından reddedilen­bir önerge vererek '2. Sovyet Kongresine gelecek Bolşeviklere danış­madan harekete geçilmemesini': öneriyordu.

Sadece şunu düşünün: Merkez, bir grev kararı veriyor ve sonra on­lar erteleyebilecekleri bir miting öneriyorlar ve üstelik bunun, parti kuraliarı tarafından tanınmayan, Merkez Komite üzerinde hiçbir etki­si olmayan ve Petrograd',ı bilmeyen bir birime verilmesi isteniyor." Lenin, "RSDIP Merkez Komite­ si'ne Mektup", Ağustos 1917-Şubat 1918, Toplu Eserler, Ing. basım, c. XXI, kitap II, s. :136.

Ne kaçamak ne de baştan savma cevapların bir anlamı vardı. Toplantı Lenin'in önergesini 4 çekimser, 2 red ve 19 evet oyuyla ka­bul etti. 

Kamenev ve Zinovyev, Merkez Komite'nin kararını engellemek için Merkez Komite'nin tüm üyelerinin katılacağı bir toplantının telgrafla çağrısının yapılmasını önererek bir atakta daha bulundu­lar. 

Merkez Komite'de yenilgiye uğrayan Kamenev ve Zinovyev par­ti tarihinde görülmemiş bir suç işlediler. 17 Ekim' de Merkez Komi­te toplantısı bittikten saatler sor-ıra Menşevik gazetesi Novaya Zin' e bir bildiri göndererek Merkez Komite ile olan anlaşmazlıklarını açıkladılar. 

Menşevik gazetesinin editörü Suhanov derhal parti arkadaşları­nı bu mektup hakkında bilgilendirdi. Şimdiye kadar ayaklanma ko­nusu tam bir gizlilik içinde tartışılıyordu. Bolşevik Parti dışında hiç kimse atılan adımların farkında değildi. Aniden ayaklanma arifesin­de Kamenev ve Zinovyev Merkez Komite'nin gizli kararına ihanet etmişlerdi.

(..)

Miting bu bildiriyi tartışmadan toplantı tutanaklarına eklemeye karar verdi. İtilen ve izole edilen Kamenev Merkez Komite tarafın­dan tutulan yolun parti ve proleterleri yenilgiye götürdüğünü ve bundan dolayı Merkez Komite'den istifa ettiğini açıkladı. 

Böylece bu yalancı ve korkak, mücadelenin arifesinde görevin­den ayrıldı. 

Bununla toplantı sona erdi. Merkez Komite üyeleri bir başka odaya giderek orada ayaklanma süresince operasyonu yürütmesi amacıyla Sverdlov, Jerzinski ve Uritski'den oluşan Stalin'in liderli­ğinde bir parti merkezi kurmaya karar verdiler. Bu merkez Askeri Devrim Komitesi ile ayaklanmayı yönetmek için işbirliği içinde ol­malıydı. 

(..)

Lenin, Menşevik ve Troçkistlerin birbirine karıştırdığı devrimle silahlı ayaklanma arasında net bir ay­rım yapmıştır. Açıkça sosyal ilişkilerdeki değişimin zemin hazırladı­ğı belli bir günde yapılacak bir ayaklanmanın planlamasına ve yü­rütülmesi fikrine karşı olan Menşevik hainlere cevap olarak Lenin şunları yazar:

"Halk devriminin yapılması emredilemez; bu doğru ... Fakat vaziyet halkçı bir ayaklanma için uygunsa sosyal -ilişkilerdeki devrim haliha­zırda oluşmuştur gerçeğinden yola çıkarak ve eğer onun için hazırsak ayaklanma emredilebilir." Lenin, "Iki Taktik", Toplu Eser/er, Ing. basım, c. III, s. 298

[[Bu çeviri de -öncesinde ya da yenisinde- önemli hata var.  Lenin  "emredilemez" demiyor. Bir çevirisinde "ısmarlanamaz", Toplu Eser lerde-aslında içerik bütünüğüne uygun olan, benzer içerikte, "zamanlanamaz" diyor.  Lenin şöyle söylüyor;

"Bir halk devrimi, önceden zamanlanamaz ( tarihi belirlenemez ) . (ama) Ayaklanma, eğer onu hazırlayanların kitle içinde etkinliği varsa ve durumu doğru tahmin edebilirse, zamanlanabilinir."

"Eğer gerçekten bir ayaklanma hazırlamışsak, ve zaten toplumsal ilişkilerde oluşan köklü değişimler nedeniyle halk ayaklanması mümkünleşmişse, o zaman ayaklanmayı zamanlamak oldukça mümkündür. " ))) (Lenin, iki taktik yazısı)/ Erdogan A]]

(..)

25 Ekim' de Sosyalist Devrimciler tarafından kontrol edilen Asker Vekilleri Sovyeti Yürütme Komite­si, biriikiere acil bir telefon mesajı göndererek, Sovyetler tarafından emredilinceye kadar herhangi bir eyleme girişilmemesi direktifini verdi.

26 Ekim' de Moskova Askeri Bölgesindeki tüm garnizonlara şu emri yayınladı:

"Iç savaşı başlatmayın. Sakin olun ve kamu güvenliğini sağlayın. Tüm askeri birlikler ve garnizonlar ulusal hazinelerin korunması için tüm önlemleri alsınlar." Askeri Tarih Merkez Arşivi, roli 14, folyo 1395, sıra no: ı481.

Buna rağmen birimler ve garnizonlar Askeri Devrim Komitesi'ni seçtiler. Karargah, Moskova bölgesindeki kasabalardan endişe veri­ci haberler alıyordu. Genelkurmay takviye kuvvetler için söz verdi, fakat bunlar 30 Ekim'den önce ortalıkta gözükmedi. Bir temsilci Genelkurmay'a gönderilerek birliklerin dağıtımının hızlandırılması istendi. Ryabtsev hiçbir ağır silaha sahip değildi. 

Yapabileceği tek şey zamanla oynayarak, savaşı olabildiğince er­telemekti. Koşullar Ryabtsev lehindeydi. 26 Ekim sabahı Kremlin'e silah almak için gönderilen kamyonların Kadetler tarafından ele ge­çirildiğinin öğrenilmesi üzerine Askeri Devrim Komitesi Ryabtsev'e telefon ederek bu durumu protesto etti. Ryabtsev sahte bir heyecan­la vekillerin kendisine müzakere için gönderilmesini önerdi. Petrog­rad'dan yeni dönmüş olan Işçi Vekilleri Moskova Sovyetleri Başka­nı Nogin, Ryabtsev'i görmeye gitti. Ona, Askeri Devrim Komitesi Temsilcisi Muralov ve ayaklanmaya karşı olan ve Beyazlarla bir an­laşma yapılabileceğini uman Troçki de eşlik ediyordu. 

(..)

1 Kasım'da Bolşevik Partisi Merkez Komitesi, Demiryolu Idare­si ile yapılan bir toplantıda Kamenev'in tavırlarını görüştü. Lenin bu toplantıda şunları söyledi: 

" ... Kamenev'in politikası mutlaka durdurulmalı,.. "Şu an Demiryolu idaresi ile görüşmenin hiçbir anlamı yok." Lenin, "RSD!P (B) Merkez Kormitesi Toplantısındaki Konuşma", 14 Kasım 1917

Ikiyüzlü Kamenev, Sosyalist Devrimcilere ve Menşeviklere Pet­rograd Kızıl Muhafızlarının silahsızlandırılması konusunda söz ver­diği için Merkez Komite'den çıkarıldı. Aynı zamanda Kamenev bir­kaç saat önce Lenin'in hükümetten uzak tutulması konusunu tartış­tığını Merkez Komite'den gizlerneye çalıştı. "Delegeler aday göster­ıneyi tartışmadı" dedi yalan söyleyerek.

Troçki incelikle ve örtülü bir şekilde Kamenev'i destekledi ve o zamanlar karşı devrimin yatağı olan Petrograd ve Moskova Şehir Duması temsilcilerinin Bütün Rusya Sovyetleri Merkez Yürütme Komitesi'ne ve daha sonra da hükümete kabul edilmlelerini önerdi. 

Bunun anlamı Bolşeviklerin "Iktidar Sovyetlere" ana kuralının terk edilmesi oluyordu.

Karelin'in taktikleri tamamen Troçki'ninkilerle çakışıyordu. Troçki için olduğu kadar "Sol" Sosyalist Devrimciler için de önem­li olan şey, Sovyetler II. Kongresinin programının kabulü değil, hü­kümet birimlerinin yapısının değiştirilmesi, Sovyet iktidarından vazgeçilmesiydi. Programların her zaman değiştirilebileceği görü­şündeydiler. 

Oylamada Bolşevik önergesi 38, "Sol" Sosyalist Devrimcilerin önergesi 29 oy aldı.

Devrimin görevi uzlaşmacılarla kopmanın sağlanması ve bu kopmanın sağlanmasının anlamı da sosyalist devrim yolunda ilerle­mekti. Lenin köylülere seslenerek, acımasızca devrimin liderleri ol­duklarını iddia eden insanların burjuva dar kafalılığını ortaya dök­tü. 

"Eğer sosyalizm en son kişiye kadar herkes geliştiğinde getirilebilir­se o zaman biz sosyalizmi 500 yıl daha göremeyiz. ,"  Lenin, "Köylü Kongresi, Novaya Zin, no:181, 15 Kasım 1917. 

Müttefikleri Kamenev ve Troçki ile uyum içindeki "Sol" Sosya­list Devrimciler, sosyalizmin Rusya'da başarıya ulaşamayacağını sa­vundular. Gazetelerinde Sovyet Hükümeti'nin sosyalizmi getirme amaçlarını, "hayalperesderin ve ütopyacıların fantastik rüyası" ola­rak tanımladılar. Lenin buna yanıt olarak Köylü Kongresindeki ko­nuşmasında şunları söyledi: 

"Yoldaşlar; aslında sosyalist, proleter bir devrim Rusya'da başla­mıştır. Halk yığınları kendi kaderlerinin efendisi olmak istiyor. .. İşçi­ler ve köylüler Rusya'yı kendi Sovyetleriyle kapladılar. Artık kendi kaderlerinin efendisi oluyorlar ve bu ne bir hayaldir ne de fantastik rüyalar ütopyası ... " V. 1. Lenin, "Köylü Vekilleri Sovyeti Olağanüstü Kongresi, 23 Kasım-S Aralık (10-25 Kasım) 1917"

""Aramızda yapılacak anlaşma sadece sosyalist platformda mümkün­dür, başka bir anlaşma olamaz. "  Lenin, Işçi, Asker ve Köylü Vekilieri Sov­yetlerinin Birleşmesi", Pravda, no:191, 16 Kasım 1917.

20 Kasım'da Şehir Duması'nın üyeleri toplanmaya başladığında, binayı, Kızıl Muhafızlar ve denizciler tarafından kuşatılmış buldu­lar.

..Akşam saat 10:30'da Halk Komiserleri Konseyi Lenin'in öner­gesiyle "Devrime karşı olan iç savaş liderlerinin tutuklanması karar­namesi"ni kabul etti. Kararname Lenin, Stalin, Petrovski, Menzinski, Şlikter ve diğer üyeler tarafından imzalandı. 

Alıntılar
1917 Sovyet Devrimi

Çeviri Özlem Koşar

Evrensel Basım Yayın