Header Ads

Header ADS

Stalin, Sovyetler ve İsrail Sorunu - o zaman ve şimdi.

GİRİŞ

Herhangi bir tarihsel olay, O verili Zamanın ve Şimdinin koşullarının- o Zamanın ve Şimdinin sınıf mücadelesinin çıkarları ve güçlerin sıralanması akılda tutularak ve buna dayanarak değerlendirilmesi gerekir.

Anti-komünistlerin ve sol maskeli "şemsiye" ideolojik gruplarının -yani Troçkistlerin 1001 varyasyonunun-Stalin'e ve Sovyetlere saldırma fırsatını asla kaçırmadıkları, onların iyi bilinen bir pratiğidir. Filistin'deki son olaylar onlara bu saldırıyı yapmaları için bir fırsat daha verdi. Ve bunlar kimi "Müslüman" ülkelerde, dini gericilerin ve faşistlerin bunun “İsrail devletinin oluşumunu destekleyenlerin Stalin'in ve Sovyetlerin suçu olduğu” iddialarını tekrarladılar ve güçlendirdiler.

Sorunla ilgili ideolojik ve tarihsel gerçeklerin büyük ölçüde göz ardı edilmesi, “Filistin sorunu”nun, Stalin ve Parti'nin belirleyici bir rol oynayabileceği bir Sovyet iç sorunu olmadığı temel gerçeğini gizlemektedir. Bu bir sürü ulusun dahil olduğu bir sorundu -kimisi bağımsızlıklarını kazanmak için, kimisi de emperyalistlerin yardakçısı olan uluslar ve bu parçalanmış ve sömürgeleştirilmiş bölgede hakimiyetlerini sürdürmek isteyen (İngiliz ve Fransız),ve ABD örneğinde, bu petrol zengini bölgede nüfuzunu uygulamak isteyen emperyalistler.

Bir ülkenin şimdinin niteliksel duruşu, karakteri ile geçmişi özdeşleştirme üzerinden nesnel bir analiz yapılamaz ve bu temelde o zamanın niteliksel duruşu, karakteri hakkında sonuç değerlendirmesi yapılamaz.

İki farklı koşulu, durumu, karakteri eşitleme "mekanik mantığıyla" yaklaşırsak, anti-feodal, anti-sömürgeci mücadeleler, anti-emperyalist savaşlar vb., karşısında burjuva devrimcilerini destekleyen Marksist Leninistler, ŞİMDİ bunların çoğu “burjuva diktatörlükleri” hatta faşist devletler haline geldi diye, o zamanki herhangi bir desteği kınamaları gerekir. 

Marksist Leninistler, burjuvazi önderliğindeki herhangi bir anti-feodal, anti-sömürgeci mücadelenin veya anti-emperyalist savaşın eninde sonunda emekçi kitlelerin amansız düşmanı haline dönüşebileceğinin bilincindedirler. Ancak bu gerçek, Marksist Leninistlerin anti-feodal, anti-sömürge, anti-emperyalist savaşlar davasına ve "kendi kaderini tayin hakkına" yönelik tutumunu değiştiremez.

Filistin sorununda da prensipte farklı değildi;

"Filistin sorunundaki tavrımız, en önemli ilkelerinden biri ulusların kendi kaderini tayin hakkı olan dış politikamız tarafından belirlendi."

İlgili uluslar arasındaki o zamanki koşulları, iç ve dış ilişkileri ve dahil olan her ulusun duruşlarını, amaçlarını incelemek gerekir. Bunun için tarihi belgelere -uydurmalara, yalanlara, dedikodulara ve her renkten anti-komünistlerin ortaya koyduğu ucuz propagandalara değil, gerçeklere güvenmeliyiz. O zaman Filistin neydi? İngiliz sömürgesi mi? İngiliz emperyalizmine karşı kim savaşıyordu? İngiliz, Fransız emperyalistleriyle kimler ittifak yaptı? Her ulus, kendi kaderini tayin etme ve emperyalizme karşı savaşma sorununda neredeydi? Sovyetlerin bu konudaki tutumunun nesnel bir analizini yapabilmek için bu soruların yanıtlanması gerekir.

Arka plan özeti

İngilizlerden bağımsızlık savaşının kritik derecede zor döneminde yardım arayışında olan Filistin Yahudi cemaatinin liderleri Sovyetler Birliği'ne döndü. Bu, II. Dünya Savaşı döneminde Sovyetler'in hem diplomatik hem de askeri-politik desteğiydi ve savaş sonrası BM'de Filistin'in geleceği konusunda yaşanan diplomatik çatışmalar, olayların gidişatı üzerinde belirleyici bir etkiye sahipti.

SSCB liderliğinin sorun ile ilgili konumu ve Filistin'deki Yahudi cemaatine yönelik politikası, özellikle Naziler Almanya'da iktidara geldiğinde dikkat çekici hale geldi. Sovyetler Birliği, Hitler'e karşı mücadele sırasında Filistin nedeniyle İngiliz müttefiki ile ilişkilerini kızıştırmamayı seçti, ancak o zaman bile SSCB'nin Mısır Büyükelçisi'nin ve daha sonra baş Dış İlişkiler Halk Komiserliği Ortadoğu Departmanından A. Shchiborin muhtırasının kanıtladığı gibi Ortadoğu'daki olayları yakından takip etti :

Filistin'deki Siyonist örgütler, Filistin'de bir Yahudi devletinin kurulmasında SSCB'nin desteğini almayı umarak Ortadoğu'daki misyonlarımızla olası her şekilde temas kurmaya çalışıyorlar... İngilizler tarafından onlara karşı bir adım olarak algılanacak olan Yahudilere destek vaadinde bulunmak şu anda bizim için yararlı değil” (Sovyet-İsrail ilişkileri, 1941-1953. Belgelerin toplanması, Cilt 1, s. 75.)

Bununla birlikte, II. Dünya Savaşı'nın sonunda, Nazi Almanya'sının yenilgisi aşikar hale geldiğinde, SSCB genel olarak Orta Doğu ve özel olarak Filistin ile ilgili politikasını gözden geçirmeye başladı. 9 Ekim 1944'te düzenlenen Moskova konferansında Sovyet temsilcileri, İngiliz ve Amerikalı diplomatlarla yaptığı görüşmelerde ilk kez Filistin sorununu gündeme getirdi.

V. Molotov'un E. Eden'e önerisi, İngiliz birliklerinin Mısır ve Filistin'den tamamen geri çekilmesi ve buna karşılık Sovyetler Birliği'nin de birliklerini Kuzey İran'dan çekmesiydi. Ancak E. Eden ve Amerika'nın Moskova Büyükelçisi W. Harriman bu teklifi reddetti. Birleşik Krallık ve ABD, her iki ülke hükümetlerine Filistin'in geleceğine ilişkin teklif ve tavsiyeler hazırlamakla görevli ortak bir komisyon oluşturdu. Anglo-Amerikan Komisyonu'nun raporu 30 Nisan 1946'da yayınlandı ve İngiltere'nin daha sonra Birleşmiş Milletlere devredilebilecek mandayı elinde tutmasını tavsiye ediyordu. Sovyetler Birliği komisyonun ulaştığı sonuçları eleştirdi, ancak Filistin sorununa ilişkin net pozisyonunu henüz belirlemedi. Yahudi Ajansı Siyasi Dairesi Arap Dairesi başkanı E. Sasson'ın 28 Haziran 1946 tarihli mektubunda belirttiği gibi:
“Onlar [SSCB liderleri] Filistin'deki Yahudi-Arap çatışmasında yerlerini belirlemek istemiyorlar”, ancak “Arap Doğuda etkili bir faktör olmak, bölgenin sorunlarına müdahale etmek ve karar alma sürecine katılmak istiyorlar. ... " ( Sovyet-İsrail ilişkileri, 1941-1953. Belgelerin toplanması Cilt 1, s. 154.)

Moskova konferansının sona ermesinden hemen sonra Stalin, Dış İlişkiler Halk Komiserliğine (NKID) SSCB'nin Orta Doğu'da olası bir politikası hakkında öneriler geliştirmesi talimatını verdi. Konunun ayrıntılı bir incelemesi için I. Maisky, M. Litvinov ve S. Lozovsky başkanlığında üç komisyon kuruldu. Komisyonların sonuçlarının hiçbiri NKID tarafından onaylanmadı, bu nedenle bu aşamada Sovyetler Birliği'nin konumu temelde iki önemli noktaya indirildi: 

1) İngiliz mandasının mümkün olan en kısa zamanda geri çekilmesi ve

2) BM yetkisinin oluşturulması.

Ocak 1947'de İngiltere, Filistin sorununu bağımsız olarak çözmek için son bir girişimde bulundu ve Londra'da tüm ilgili tarafların katıldığı bir konferans (Londra Konferansı) topladı. Dışişleri Bakanı E. Bevin, Filistin'deki durumu çözmek için, ülkeyi bölme ilkesine değil, kantonizasyon ilkesine - Yahudi ve Arap idari birimlerinin oluşturulması ve Kudüs'te üçlü Yahudi-Arap-İngiliz hükümeti oluşturulması ilkesine dayanan yeni bir plan önerdi. Öneriler hem Yahudiler hem de Araplar tarafından reddedildi. Müzakerelerin başarısız olması sonucunda 14 Şubat 1947'de E. Bevin, Filistin'in geleceği sorununun BM'ye devredildiğini duyurdu. 28 Nisan 1947'de, gündeminde Filistin'in geleceği sorunu olan BM Genel Kurulu'nun özel bir oturumu çalışmaya başladı. Birleşmiş Milletler'in yapısına yansıyan dünyadaki savaş sonrası güç dengesi göz önüne alındığında, şu veya bu karar, esas olarak iki süper gücün - SSCB ve ABD'nin pozisyonlarına bağlıydı.

Filistin sorununun BM'ye devredilmesiyle birlikte, SSCB Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu departmanı, Filistin'e yönelik yeni bir Sovyet politikası kavramını benimsedi. Şimdi Sovyetler Birliği'nin konumu, sadece Filistin için İngiliz mandasını mümkün olduğunca çabuk bir şekilde ortadan kaldırmak değil, aynı zamanda orada birleşik bir Arap-Yahudi devleti yaratmanın da gerekli olduğuydu. Sovyet diplomatlarının planına göre, BM “içinde yaşayan halklara, eşit ulusal ve demokratik haklar sağlayan tek bir bağımsız demokratik Filistin tüzüğü” geliştirmeliydi. "

BM Genel Kurulu'nun 14 Mayıs 1947'deki özel oturumunun bir toplantısında konuşan SSCB temsilcisi AA Gromyko, "İngiliz manda rejiminin ülkeyi sürekli gerilim içinde yaşayan bir paramiliter polis devletine dönüştürdüğünü" söyledi ve, İkinci Dünya Savaşı sırasında Yahudi halkının başına gelen tüm felaketleri göz önünde bulundurarak, hayatta kalan Yahudilerin kaderine erken bir çözüm bulmak gerekiyor. Filistin'in geleceği hakkında konuşan A. A. Gromyko, "Yahudilerin ve Filistin'deki Arap halkının meşru çıkarlarının ancak bağımsız bir ortak demokratik Arap-Yahudi devletinin yaratılması şartıyla korunabileceğini" kaydetti.

Bununla beraber, Sovyet temsilcisinin de vurguladığı gibi, Filistin'in geleceğine ilişkin nihai karar sadece BM özel komisyonunun sonuçları değerlendirildikten sonra alınmalıdır. EĞER, Filistin'deki Yahudiler ve Araplar arasındaki ilişkilerin, iki-uçlu bir devletin yaratılmasının imkansız olacak nitelikte zarar gördüğü doğrulanırsa, o zaman “Filistin'in iki bağımsız devlete bölünmesini sağlayan ikinci seçeneği düşünmek gerekecektir. devletler: Yahudi ve Arap” (Sovyet-İsrail ilişkileri, 1941-1953. Belgelerin toplanması, cilt 1, s. 217.)

Böylece, Mayıs 1947'de Sovyetler Birliği, Filistin'de bağımsız bir Yahudi devleti yaratma olasılığını, sadece iki-uçlu bir devletin yaratılması imkânsız olduğu takdirde resmen destekledi. Böylece, SSCB, Ortadoğu politikasının bu konudaki konumunu ilk kez net bir şekilde tanımladı.

15 Mayıs 1947 tarihli BM Genel Kurulu toplantısından bir gün sonra, Avustralya, Kanada, Çekoslovakya, Guatemala, Hindistan, İran, Hollanda, Peru, İsveç, Uruguay ve Yugoslavya temsilcilerinden özel bir komisyon oluşturuldu. Komisyon, Filistin'deki mevcut durumu gözden geçirmek ve BM'ye tavsiyelerde bulunmakla sorumluydu. Üç aylık bir çalışmanın ardından, 1 Eylül 1947'de komisyon, İngiltere'nin Filistin mandasının kaldırılmasının ve bağımsızlığının verilmesinin komisyonun tüm üyeleri tarafından onaylandığı raporunu sundu. Bu arada, bağımsız bir Filistin'in gelecekteki yapısı konusunda anlaşmazlıklar vardı. Bu anlaşmazlık, Ülkenin iki bağımsız devlete bölünmesini ve Kudüs'ün uluslararası kontrol altına alınmasını öneren "Çoğunluk Planı" (Avustralya, Kanada, Çekoslovakya, Guatemala, Hollanda, Peru, İsveç ve Uruguay'ın desteklediği) ve başkenti Kudüs olan tek bir federal devletin kurulmasını öneren (İran, Hindistan ve Yugoslavya tarafından desteklenen) "Azınlık Planı" şeklinde biçimlendi.

BM özel komisyonunun önerilerini formüle etmesinin hemen ardından, Moskova'da önerilen projeyle ilgili tartışmalar başladı. SSCB Dışişleri Bakanı V. Molotov, New York'taki yardımcısı A. Vyshinsky'ye bir telgraf gönderdi:

“Bildiğiniz Gromyko direktifi, Filistin sorununun çözümü için ilk seçenek olarak iki uçlu bir devlet kurulmasını önerdiğinde, bunun bizim tarafımızdan taktik nedenlerle yapıldığını unutmamalısınız. Bir Yahudi devleti yaratmak için inisiyatif alamayız, ancak konumumuz direktifimizin ikinci versiyonunda, yani bağımsız bir Yahudi devletinde daha iyi ifade edilir. Komisyonun çoğunluğu ayrı bir Yahudi devletinin kurulması lehinde konuştuğuna göre, bu çoğunluğun bu konudaki temel direktifimize tekabül eden görüşünü desteklemelisiniz” (Y. Strizhov, SSCB ve İsrail Devleti'nin kuruluşu, Uluslararası İlişkiler No. 11–12, 1995, s.94)

Vyshinsky'nin Molotov'a gönderdiği 15 Ekim 1947 tarihli telgrafı şöyleydi:

“Filistin ile ilgili açıklamamız Yahudiler tarafından büyük bir memnuniyetle karşılandı. Araplar hayal kırıklığına uğradı, ancak Gromyko'nun acil durum oturumunda yaptığı konuşmadan sonra pozisyonumuzu değiştirme olasılığı konusunda çok az umutları vardı ”. ("Uluslararası yaşam", No. 11–12, 1995. S. 97.)

Böylece Sovyetler Birliği önceki pozisyonunu yeniden onayladı BM Komisyonu birleşik bir Arap-Yahudi devletinin yaratılmasının imkansız olduğunu düşünüyorsa, o zaman Filistin'in bağımsız Yahudi ve Arap devletlerine bölünmesi gereklidir. 26 Ekim 1947'de Stalin, Filistin'in bölünmesini desteklemeye rızasını verdi.

Sovyetler, BM temsilcisi A.A.Gromyko aracılığıyla tutumunu resmen dile getirdi. Arap ülkelerinin temsilcilerinden gelen eleştirilere yanıt olarak, A. A. Gromyko, Arapların “toprağın bölünmesinin tarihi bir adaletsizlik olduğuna işaret ettiğini” söyledi. Ancak eğer Yahudi halkının uzun bir tarihsel dönem boyunca Eretz Yisrael ile ilişkilendirilmiş olması nedeniyle bu görüşe katılmak mümkün değil... Ayrıca, son dünya savaşının sonucunda Yahudi halkının kendilerini içinde bulduğu durumu gözden kaçıramayız.... Bir halk olarak Yahudiler, diğer tüm halklardan daha fazla acı çekti... Batı Avrupa'da, Yahudi halkının çıkarlarını Nazilerin keyfiliğinden ve şiddetinden gerektiği gibi savunabilecek tek bir devlet yoktu ...... Filistin'i iki bağımsız devlete bölme önerisi ve Sovyetler Birliği'nin bu konuda aldığı tavır Araplara yönelik bir tavır değildir, derin inancımıza göre, sorunun böyle bir çözümü sadece Yahudilerin değil, Arapların da ulusal çıkarlarına tekabül etmektedir.

Üç gün sonra, 29 Kasım 1947'de, Filistin'in bölünmesini ve iki bağımsız devletin kurulmasını sağlayan bir BM kararı kabul edildi.

Liderlik aynı anda beş BM üye devletinin oylarını kontrol ediyordu: SSCB, Ukrayna (Ukrayna SSR), Beyaz Rusya (BSSR), Çekoslovakya ve Polonya. Nitelikli üçte iki çoğunluğu sağlamak için bir oy yeterli değildi. Bu nedenle, Amerikalıların girişimiyle, ön oylamaya katılmayan Filipinler ve Paraguay temsilcileri acilen New York'a getirildi. İkinci belirleyici oylamadan önce, A. A. Gromyko iki devletin kurulması konusunda açık ve kesin bir teklifte bulundu. Nihayetinde, belirleyici bir oylamada, Sovyet bloğunun beş ülkesi gerekli üçte iki çoğunluğu sağladı.

181/11 sayılı kararda, BM Genel Kurulu Filistin'in bölünmesini onayladı ve topraklarında iki devlet kurulmasına karar verdi: Arap ve Yahudi.

                           Yahudiler             Araplar

Yahudi Devleti     498 000             407 000         905 000

Arap Devleti         10 000             725 000         735 000

Kudüs Şehri        100 000             105 000         205 000

Yahudilere 14,1 bin kilometrekarelik bir alan tahsis edildi (Filistin'in tüm topraklarının% 56'sı), 

Araplara 11.1 bin kilometrekare tahsis edildi ve uluslararası bir bölge kuruldu.

ABD, manda altındaki Filistin'in bölünmesine oy vermiş ve İsrail'i hemen fiilen tanımış olmasına rağmen, ertesi yılın Mart ayında Ortadoğu'ya silah ambargosu uygulamış ve böyle bir bölünmenin gerçekleştirilemeyeceğini ilan etti. Mayıs ayında İngiltere'nin İsrail'den resmi olarak çekilmesinin arifesinde bile ABD, İsrail liderlerini hala bağımsızlık ilan etmemeye çağırıyordu.

Sovyetler Birliği ise sadece bölünmeye oy vermekle kalmadı, bağımsızlıktan üç gün sonra İsrail'i de yasal olarak tanıyan ilk devlet oldu ve Yahudi devletine destek çıktı.

Belgelere bakıldığında Sovyetler, tek devletli çözümü tercih ediyorlardı, ancak bunun mümkün olmadığını görerek, alternatif olan ABD Dominyonu veya İngiliz mandasının devam etmesinden daha iyi olan iki devletli çözümden oluşan tek geçerli seçeneği seçmek zorunda kaldılar. İngilizler ve Fransızlar zaten petrol kaynakları temelinde Ortadoğu - Arap Topraklarını küçük parçalara bölmüşler ve İngilizlerin silah tedariki ile birbirleriyle savaşmaya hazır olan kukla liderlerini çoktan yerleştirmişlerdi. Vyshinsky'nin dediği gibi; iki devletli çözüm, “Filistin'de Araplar ve Yahudiler arasındaki düşmanlığı ortadan kaldırmayı mümkün kılabilir. Bu plan, kötü olduğu için değil, bu planı uygulayabilecek devletlerin bunu yapmak istememesi nedeniyle gerçekleşmedi” .

Alınan tavır Sovyetler İsrail'in ABD'nin yanında yer alacağının farkında olmadığı, bilmediği ya da beklemediğinden değil; bunun bilincinde olmalarına rağmen neden belgelerde açıkça belirtilmektedir;
"Şu anda Filistinli Yahudilerin önde gelen grubunun (Siyonistlerin) "gözlerini SSCB'ye çevirmesi", tamamen çıkarcı koşullardan kaynaklanmaktadır. Siyonistler, sınıfsal yapıları gereği SSCB'yi değil, ABD'yi destekleyeceklerdir.."
Ancak bu bilgi, onların Marksist Leninist ilkeye ihanet etmelerine izin vermedi; Gromyko ilkeyi açıklıyordu;
"Sovyetler Birliği, uluslararası ilişkilerde, ağırlığı ne kadar küçük olursa olsun, dışa bağımlılığa ve sömürge baskısının kalıntılarına karşı savaşmayı amaçlayan herhangi bir devletin ve herhangi bir halkın özlemlerini destekler ve desteklemekten başka tavır alamaz."
Svitlana yoldaş, Sovyetlerin Filistin meselesindeki tavrının koşullarını ve nedenlerini sunan ilişikteki ilgili belgeleri tercüme etti. Bunlardan herhangi birinin daha önce İngilizce'ye çevrilmiş olup olmadığından emin değilim.

Erdoğan A

Hiç yorum yok

Blogger tarafından desteklenmektedir.