Sovyet Emek Yasasi

SOVIET RUSYA'NIN EMEK YASALARININ  TEMEL İLKELERİ

( Rusya Sovyet Hükümet Bürosu'nun özeti)

Sovyet Rusya'nın EMEK yasalarının altında yatan temel ilke, toplumun herkese bir yaşam-geçim borcu olduğudur. Toplum, her bir üyesinin aile gelirinden destek aldığı bir aile gibidir. Emek yasaları "vatandaşlar"dan bahseder. Ancak uygulamada, vatandaşlar ve yabancılar arasında hiç bir fark yoktur, çünkü herhangi biri sadece  bir vatandaş olma niyetinde olduğunu ilan ederek vatandaş olabilir.

Herkesin toplum masasında bir sandalyeye hakkı olduğu için, tüm (çalışmak için) sağlam bedene sahip kişilerin, toplum üyelerine destek sağlamak için gerekli olan araçları sağlayacak olan çalışmalarda kendi paylarına düşen katkının yapılması gerektiğini söylemeye gerek yoktur. Bu "zorunlu emek" olarak tanımlanmaktadır.

Toplum için çalışma zorunluluğu on altı yaşla başlar ve elli yaşta sona erer. Yaşlı insanlar , aynı şekilde, geçici olarak ya da sürekli çalışamayacak durumda olan insanlar toplum tarafından desteklenir. Bu, doğumdan sekiz hafta önce ve sekiz hafta sonralık süreçte kadınları da içerir. Okul çocukları okulda  direk eğitim almak zorundadır.

Toplum, her bireye iş sağlamayı taahhüt eder. Eğer sağlam bedensel bir kişi için hiçbir iş bulunamazsa, istemsiz olarak işsiz kaldığı süre boyunca tam bir ücret veya maaş alma hakkına sahiptir.

Uygulanabildiği kadarıyla, her işçi, eğer varsa, kendi dalında veya mesleğinde ve normal ikamet ettiği yerde çalışmak üzere görevlendirilmelidir. Bir kişinin seçtiği çalışma alanında bir iş imkanı yoksa, başka bir iş dalında görevlendirilebilir ve kabul etmesi gerekir. Bununla birlikte, iş (kendi dalından) daha düşük bir derecedeyse, işçi yine kendi dalında veya mesleğinde çalıştığında alacağı düzenli tazminat hakkına sahiptir. Bir işçi için yaşadığı bölgede iş bulunamazsa, başka bir ilçede çalışmaya atanabilir.

On sekiz yaşın altındaki tüm bireyler ve her yaştan kadınlar için gece çalışması yasaktır. Aynı kategoridekiler (18 yaşı altı ve kadınlar) , özellikle zor veya tehlikeli olarak kabul edilen her türlü işten hariç tutulurlar.

Ulusallaştırılmış endüstrilerde çalışma şartları, Çalışma Komiserliği onayına tabi olarak, işçi örgütleri tarafından çerçevelenen kurallarla düzenlenir. Özel sermaye ile işletilen iş yerlerinde, çalışma şartları, aynı şekilde, Halkın Emek Komiserliği'nin onayına tabi olarak, işletme sahipleri veya yöneticileri ile işçi sendikaları arasında kararlaştırılan kurallarla düzenlenir.

Sermayeyle emek arasında bir anlaşmaya varılmazsa, çalışma şartları sendikalar tarafından belirlenir ve Halkın Emek Komitesine onay için sunulur. Sovyet emek yasalarının bu hükmü, teorik olarak zorunlu tahkim ile aynıdır. Bununla birlikte, Halkın Emek Komiserliğinin, emeğin hakim-belirleyici olduğu oyu olan bir Sovyet kurumu olduğu akılda tutulmalıdır.

Normal bir çalışma günü, gündüz çalışma için sekiz saati ve gece çalışma için yedi saati geçmemelidir. On sekiz yaşın altındaki kişiler için normal çalışma günü altı saati geçmemelidir. Özellikle zor ve tehlikeli mesleklerde normal gün aynı şekilde altı saati geçmemelidir. İşin karakteri normal bir iş gününün sonunda düşürülemeyecek şekilde ise, iki veya daha fazla iş gücü değişimi uygulaması yapılmalıdır. Fazla-Mesaiye sadece acil durumlarda izin verilir. Acil durumun insan yaşamını tehlikeye atmayacağı veya su temini, aydınlatma, kanalizasyon veya taşımacılıkta kesintiye neden olmadığı durumlarda, fazla mesai çalışmalarına sadece üyeliği etkilenen işçi sendikalarının rızası ile izin verilir. On sekiz yaşın altındaki hiç kimsenin, ne de kadınların fazla mesai yapmasına izin verilmemektedir. Hiçbir durumda, fazla mesai, birbirini takip eden iki hafta boyunca dört saati geçemez, ya da fazla mesai, yıl boyunca elli günden fazla bir zamanı aşamaz. Yasayı yönlendiren fikir, normal bir iş günü içinde herhangi bir kuruluşun çalışmasının düzenli bir güçle tamamlanamayacağı öngörüldüğü zaman, ilave işçi vardiyalarının sağlanması gerektiğidir.

Her işçi, altı ayda bir iki haftalık ücretli tatil hakkına sahiptir.

Bireysel ücretli çalışanlar ile işverenlerin, istihdam süresinin yerine getirilmeleri arasındaki olası çatışmalardan kaçınmak için, her işçiye, iş şartlarını, yapılan işin miktarı, aldığı ücretin miktarı ve işiyle ve ödemesiyle ilgili diğer tüm detayları içermesi gereken bir “Emek Kitapçığı” verilir. .

İşe alma ve işten çıkarma hakkı işverenin takdirine bırakılmamıştır. Her bir kişi kalıcı olarak işe başlamadan, bir hafta deneme sürecinden geçmesi gerekir; kamulaştırılmış iş yerlerinde deneme süreci vasıfsız işçilik için iki hafta ve vasıflı işçiler için bir aydır. Eğer deneme sürecinden sonra herhangi bir çalışan reddedilirse, işçi sendikaya başvurabilir. Eğer Sendikası, şikayetinin haklı olduğunu düşünüyorsa, işvereniyle müzakerelere başlayabilir. Müzakerelerin başarısız olması durumunda, mesele, şikayetçinin atanmasını daimi bir pozisyona getirebilecek veya şikayetini reddedebilecek olan Emek Komiseri'nin yerel ofisine sunulabilir. Bir kişi kalıcı bir pozisyona atandıktan sonra, sadece sendikanın rızasıyla  "işe uygun olmama" durumundan işten çıkarılabilir. Hem işveren hem de çalışan, konuyu sırasıyla Emek Komiseri'nin yerel ve bölge ofisine itiraz edebilir. Bölge ofisinin kararı kesindir.

Her ücret kazanıcısı,  İşçi çıkarlarını temsil eden Emek Komitesinin ve Ulusal sanayinin çıkarlarını temsil eden Ulusal Ekonomi Konseyi'nin  onayına tabi olarak, sendikasının değerleme komitesi tarafından, çalışma kategorisine ve çalışma derecesine göre belirlenen standart çıktıyı (üretimi) sağlaması gerekmektedir. Standardın altına düşen ücret kazananı, sendikanın değerlendirme kurulunun kararı ile alt kategoriye indirilebilir, ancak İşçi bu karara karşı Emek Komiseri'nin yerel ve bölge ofisine itiraz edebilir. Bölge ofisinin kararı kesindir. İhmal veya kötü-niyetlilik durumunda, ücret kazananı, sendika anlaşmasına tabi olmak kaydıyla, bildirimde bulunmaksızın işten çıkarılabilir.

İş yerinin kapatılması veya bir aydan daha uzun bir süreyle işin durdurulması durumunda veya özel siparişlerin iptali durumunda bir işçi işten çıkarılabilir. Bir işçinin bu nedenlerden dolayı işten çıkarılması da aynı şekilde Emek Komiseri'nin yerel ve bölge ofislerine itiraza açıktır. Her durumda, işçinin işten çıkarılma konusunda iki hafta önceden haber edilme hakkı vardır.

Öte yandan, işçi canı istediğinde işten ayrılma özgürlüğüne sahip değildir. İş yeri komitesinden geçmesi gereken, istifa mektubunu vermesi gerekir. Eğer iş yeri komitesi duruşmasından sonra istifayı kabul etmeyi reddederse, işçi iş yerinde kalmak zorundadır, ancak, kararı nihai olan sendikasına başvurabilir. Bu kurallara uymayan bir işçi, bir hafta boyunca diğer işlerden mahrum bırakılır ve bu süre için işsizlik maaşından feragat eder. Bununla birlikte, bu kurallar, kişisel hizmete ve işçinin zevkle bırakma özgürlüğüne sahip olduğu geçici işlere uygulanmaz.

Önceki paragraflarda özetlenmiştir ilkeleri,yaşama uygulamak için,  uygun bir mekanizma emek  yasası tarafından sağlanmıştır. Her ücret kazanan, bir sendika değerleme komitesi tarafından belli bir meslek ve kategoriye atandığı işçi örgütlerine kayıt olmalıdır. Bu, prensip olarak, Rusya İmparatorluğunun eski yasaları çerçevesinde var olan lonca sisteminin bir devamı ve genişletilmesidir.

Halkın Emek Komiseri'nin yetki alanı dahilinde bir iş gücü denetleme sistemi sağlanmıştır. İş müfettişleri sendikaların merkez organları tarafından seçilir. İş müfettişlerinin yetkileri çok geniştir. İşverenlerin işçiler için sağladığı lojmanların yanı sıra, her sanayi kuruluşuna günün veya gecenin herhangi bir saatinde girebilirler. Çalışanların yaşamını ve sağlığını tehlikeye atan koşulların kaldırılması için özel kurallar getirebilirler. 

Yönetimden, kuruluşun tüm defter ve kayıtlarını isteyebilirler ve Emek Yasası hükümlerini ihlal eden tüm kişiler hakkında kovuşturma açabilirler.

RUSYA SOSYALİST FEDERAL SOVYET CUMHURİYETİ  EMEK YASALARI

Moskova'da yayınlanan resmi metinden tercüme edilmiştir.

Çeviri
Erdoğan A
Aralık, 2019