Sanayi'de Stakhanov hareketi
Ağustos 1935'te Donetsk madenci Alexei Stakhanov, zamanımızın en dikkate
değer hareketinin - ülkemizin en geniş işçi sınıfı ve emekçi kitlelerinin
yüksek sosyalist emek verimliliği için Stakhanov hareketinin temelini attı.
Donbass'ta ortaya çıkan Stakhanovist hareket, kısa sürede tüm sanayi, ulaşım,
tarım, ticaret dallarını kapladı ve …birliğimizin cehresine kademeli olarak
değil, bir kasırga gibi eşi görülmemiş bir hızla yayıldı" "...
[Stalin, Leninizm’in Sorunları, ed. 11, s. 498.].
Stakhanov hareketi, ülkemizdeki sosyalist inşanın önceki tüm başarıları
tarafından hazırlandı. Bu hareket Ulusal ekonominin sosyalist yeniden inşası
alanında Parti politikasının başarılı bir şekilde uygulanmasının sonucuydu. Stakhanovcular
toplantısında yaptığı konuşmada Stalin Yoldaş, Stakhanov hareketinin ortaya
çıkışı ve hızlı gelişimindeki dört kaynağa işaret etti:
1) işçilerin maddi durumunda köklü bir iyileşme,
2) sömürünün olmaması,
3) ulusal ekonominin yeni teknoloji temelinde yeniden yapılandırılması,
4) yeni teknolojiye hakim olan kadroların oluşturulması.
Yeni, güçlü, teknik olarak gelişmiş bir endüstrinin yaratılması, ülkenin
önüne yeni teknolojiye hakim olma görevini, mümkün olan en kısa sürede bu
konuda ustalaşabilecek yeni personel yetiştirme görevini koydu. Bu sorunu
çözmek için Parti, üniversiteler, teknik okullar, fabrika müdürleri
aracılığıyla personelin eğitimi konusunda geniş çapta çalışmalar geliştirdi,
işçiler için bir üretim ve teknik kurslar ağı, asgari teknik çevreler, üretim
talimatı, kitlesel inisiyatife göre oluşturulan kamu teknik eğitim biçimlerinin
dağıtımını organize etti. Yeni teknolojiye hakim olma mücadelesinde, eski
personel memurlarının yeni gelenler üzerindeki himayesi, kamu teknik sınavları
ve kitlelerin üretim faaliyetini örgütlemenin diğer birçok biçimi, kapitalizm
altında eşi görülmemiş ve imkansız olan İzotov hareketi ortaya çıktı.
Mayıs 1935'te Kızıl Ordu akademisyenlerinin mezuniyet töreninde Stalin
yoldaşın, kadro sorununa dikkat çeken yeni bir slogan formüle ettiği konuşması,
yeni kadroların hızla yetiştirilmesi için büyük önem taşıyordu. Bu konuşma,
teknolojinin hızlanan gelişimi için itici güç oldu. Yeni tekniğe hakim olan
yeni işçi ve kadın kadroları, Stakhanov hareketini resmileştiren ve ilerleten
bir güç olarak hizmet etti. Stakhanovcuların ilk Tüm Birlik Konferansı'nda
yaptığı konuşmada, Yoldaş Stalin şunları söyledi:
“Yaklaşık iki yıl önce parti, yeni atölyeler ve
fabrikalar kurarak ve işletmelerimize yeni ekipman vererek işin sadece yarısını
yapmış olduğumuzu söyledi. Parti, o donemde, yeni fabrikalar inşa etme
coşkusunun, onların gelişmesi için duyulan coşkuyla desteklenmesi gerektiğini,
işin ancak bu şekilde sonuna kadar götürülebileceğini söyledi. Açıkçası, bu iki
yıl boyunca bu yeni teknolojinin gelişimi ve yeni personelin doğuşu
gerçekleşti. Şimdi açıkça görülüyor ki zaten böyle bir kadromuz var. Bu tür
kadrolar olmadan, bu yeni insanlar olmadan, Stakhanovist hareketinin olmayacağı
açıktır. Böylece, işçilerden ve yeni tekniğe hakim olan işçilerden yeni
insanlar, Stakhanov hareketini şekillendiren ve ilerleten güç olarak hizmet
ettiler” [Stalin, Leninizm Sorunları, ed. 11., s. 500 - 501.].
Stakhanovcu hareket, sosyalist rekabetin ve şok çalışmasının en üst
düzeyidir. Bunu açıklayan Stalin Yoldaş, Stakhanovcuların ilk toplantısında
yaptığı konuşmada, Stakhanov hareketinin, sosyalist öykünmenin ilk aşamasının
aksine, yeni teknoloji ile bağlantılı olduğunu ve onsuz düşünülemeyeceğini
belirtti.
Stakhanovcular yüksek bilinçli insanlardır, emeğe karşı sosyalist bir tutum
örneği gösteren sosyalist emeğin önde gelen işçileridir. Stakhanovites sadece
şok işçileri değildir. Stakhanovcular, "...işlerinin tekniğine tamamen
hakim olan, onu eyerleyen ve ileri götüren" yeni insanlardır [age., s.
493.].
Kapitalizmde, işçilerin teknolojiye tam anlamıyla hakim olmaları söz konusu
olamaz. Kapitalizmde, işçilerin teknolojiye tam anlamıyla hakim olmaları söz
konusu olamaz. Alman İdeolojisinde, Marks ve Engels, üreticinin yeteneklerinin
bütününü tam olarak geliştirebilmesi için, bunun, üretici güçlerin tümüne el
konulmasını yani üretim araçlarının toplumun eline geçmesi gerektirdiğine
dikkat çektiler. "Bu güçlerin kendine devredilmesi zaten maddi üretim
araçlarına tekabül eden bireysel yeteneklerin geliştirilmesinden başka bir şey
değildir" diye yazdılar (Marks ve Engels, Soch., cilt. IV, s. 57.]. SSCB'de
üretim araçlarının kamu mülkiyetine devredilmesi, üreticinin kişiliğinin özgür
gelişiminin, kapitalizm altında en yeni emek araçlarına başarılı, eksiksiz, eşi
görülmemiş ustalığının temelidir.
Sosyalizm, bireyin gelişimi için en geniş alanı yaratır. Sovyetler Ülkesinin
emekçi halkının özelliği, kültürel ve teknik düzeyin sürekli
iyileştirilmesidir. Bunun canlı bir örneği, Stakhanovistlerimizin
biyografileridir.
Stakhanovcular, sosyalist anavatanın çıkarları tarafından yönlendirilen ve
yeni teknolojinin ustalığına dayanan, rutin çalışma yöntemlerini kıran ve
gerçekten sosyalist emek üretkenliğinin örneklerini gösteren SSCB işçi
sınıfının önde gelen temsilcileridir. Stakhanovcuların bir toplantısında yoldaş
Stakhanov, Stalin yoldaşın Kızıl Ordu akademisyenlerinin mezuniyetindeki tarihi
konuşmasının, kendisini emek verimliliğini artırmak, tüm teknolojiden tam
olarak yararlanmak için ne yapılması gerektiği konusunda iyice düşündürdüğünü
söyledi." ["Birinci Tüm Sendikalar İşçiler ve Kadın İşçiler
Konferansı - Stakhanovtsev, 1935, s. 12.]. Kitabında şöyle yazıyordu: “Mayıs,
Haziran, Temmuz, Ağustos - bu aylarda Stalin yoldaşın sözlerini sık sık
tekrarladık ve uygulanması için savaştık” [Stakhanov, Hayatımın Öyküsü,
Sotsekgiz, 1937, s. 20.].
Bu kayıt, ülkemizin işçi sınıfını ve emekçilerini derinden hareketlendirdi.
Stakhanov'un örneğini diğer endüstrilerdeki işçiler izledi. Busygin - otomotiv
endüstrisinde, Gudov - takım tezgahı endüstrisinde, Musinsky - orman
endüstrisinde, M. ve E. Vinogradovs - tekstil endüstrisinde, Smetanin -
ayakkabı endüstrisinde, Krivonos - demiryolu taşımacılığında, Maria Demchenko,
Marina Gnatenko, P. Angelina, Polagutin, Kolesov , Borin, Kovardak - tarımda -
bunlar Stakhanov hareketinin başlatıcıları. Onları, öncülerin emeğinin
üretkenliğini oluşturan diğer Stakhanovistler izledi.
Stakhanov'un yüksek emek üretkenliğinin temeli, yeni teknolojiye yüksek
düzeyde hakimiyet temelinde üretim yöntemlerinde ve sisteminde yaratıcı bir
değişikliktir. Projeler ve talimatlar tarafından sağlanan yöntemlere göre
çalışmalarının mükemmel performansıyla sınırlı olmayan Stakhanovistler, bilim
ve teknolojiyi ileriye taşıyan bir dizi en karmaşık organizasyonel ve teknik
sorunu çözerken bu yöntemleri yaratıcı bir şekilde değiştirirler.
(…)
Makine mühendisliğinde Stakhanov hareketinin öncüsü olan Gorki Otomobil
Fabrikası'nın demircisi Yoldaş Busygin, insanların çalışma grubu içinde doğru
yerleştirilmesi sonucunda krank millerini dövme belirli operasyonlarda
uzmanlaşmaları, iyi üretim hazırlığı ve bireysel işlemlerde zaman tasarrufu konusundaki
ilk rekorlarını elde etti.
(..)
Stakhanovistler, makine mühendisliği ve metal işlemede öncelikle makinenin
çalışma süresini artırmaya çalıştılar: bu, takımların ve iş parçalarının
zamanından önce tedarik edilmesinden kaynaklanan arıza süresini azaltarak,
değiştirme sürelerini kısaltarak vb., yöntemlerle, bazı fabrikalarda,
Stakhanovites'in önerisiyle, makine operatörlerini aletin arkasında dolaşarak
zaman kaybından kurtaran ve makinenin çalışma süresini artıran özel aletler kullanımıyla.
Makine operatörünün çalışma yerinin uygun şekilde düzenlenmesi, makinenin iyi
organize edilmiş bakımı ve aynı şekilde zamanında onarımı makinenin çalışma
süresinin artmasına katkıda bulunmuştur. Stakhanovites'in makine imalat
tesislerinin makine atölyelerinde başlaması bu olaylarla oldu.
(…)
Sosyalizmin yeni kadroları olan, teknolojide mükemmelliğe hakim olan
Stakhanovcular, sadece ülkemizde yürürlükte olan normları değil, aynı zamanda
gelişmiş kapitalist ülkelerin normlarını da yok ederek, teknolojinin kapitalizm
altında eşi görülmemiş şekilde kullanılmasının örneklerini gösterdiler.
Yoldaş Stakhanov, ilk kaydını yaptığı sırada, Ruhr havzasının en iyi
madenlerindeki bir işçinin vardiya üretkenliğine kıyasla bir işçi açısından iki
kat çıktı verdi.
Yoldaş Zaten krank millerini dövme konusundaki ilk kayıtlarında olan
Busygin, Ford fabrika normunu iki kez aştı.
6 Ekim 1935'te 1860 çift ayakkabı işleyen Yoldaş Smetanin, Thomas Bathy
ayakkabı fabrikasının en iyi performansını önemli ölçüde aştı; o sırada en
yüksek üretimi işçi başına vardiya başına 1125 çift ayakkabıydı.
Stakhanovcular çalışmalarıyla, mühendislik ve teknik işçiler ve bilim
işçilerinin çevresinden muhafazakar unsurların sınırlayıcı “teorilerini”
parçaladılar.
Stakhanovcular, kapitalist ülkelerdeki ekipman kullanımına ilişkin
normların hiçbir şekilde sosyalizm ülkesi için bir model olamayacağını,
sosyalizmin ve sosyalizmin yeni insanlarının, kapitalizmin asla bilemeyeceği
gibi teknolojinin tam kullanımını sağladığını gösterdi.
Teknolojiyle ilgili eski fikirleri cesurca yok eden ve eski teknik normları
kıran Stakhanovcuların çalışmaları, normların revize edilmesi sorununu gündeme
getirdi. Stalin yoldaşın talimatlarına ve Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist
Partisi Merkez Komitesinin Aralık (1935) genel kuruluna dayanarak, endüstride
normları gözden geçirme çalışmaları yapılıyor ve Stakhanov hareketi geliştikçe,
giderek daha fazla rezervler bu yönde açılıyordu…
1936 yılının başında üretim oranları revize edildi ve önemli bir artış
sağlandı. Bu artış, çeşitli sanayi ve işletmelerde çok geniş sınırlar içinde
dalgalanmıştır. Ortalama olarak, bireysel endüstriler için, üretim
oranlarındaki artış, endüstri konferansları tarafından yaklaşık olarak
aşağıdaki boyutlarda planlanmıştır: kömür endüstrisinde %22-27,5, demir metalürjisinde
%13-20, mühendislikte %30-40, demir dışı metalürjide %30. - 35, petrol
endüstrisinde 27 - 29, kimyada% 34 vb…
1937 baharında, yeni normların neredeyse tüm işçiler tarafından iyi bir
şekilde öğrenildiği zaman, SSCB Halk Komiserleri Konseyi'nin özel talimatları
üzerine, bireysel sanayi dalları için normlarda ek bir revizyon ve bunların
hafif bir artışı gerçekleştirildi. . Böylece, örneğin, 1937 baharında, ana
kimya endüstrisinde standartlar %14,7, madencilik mühendisliğinde vb. %18,1
oranında artırıldı.
(…)
Kapitalist makine teknolojisinin, sermaye ile işçiler arasındaki şiddetli
sınıf mücadelesinde, işçi sınıfının sömürü ve sınıf baskısının bir aracı olarak
yaratıldığı bilinmektedir. Marks, Kapital'de, "1830'dan beri, yalnızca
sermayenin işçilerin öfkesine karşı savaşma aracı olarak hayata geçirilen bu
tür icatların bütün bir tarihi yazılabilir” diyordu. (Marks, Kapital, cilt. I,
1935, s. 335.].
Kapitalizm altındaki teknolojik ilerleme, işçiye düşman bir güçtü. İşçi
sınıfı, teknolojik ilerleme sürecinde hiçbir şekilde onun öznesi olarak değil,
yalnızca nesnesi olarak hareket etti. Tabii ki, kapitalizm altında bile, bireyler,
yetenekli mucitler, en büyük zorluklar pahasına, bazen işçi sınıfının
ortamından çıkmayı ve "halkın içine" girmeyi başardılar. Emekçi
kitlelerin yetenekleri, Lenin'in işaret ettiği gibi, kapitalizm tarafından
binlerce ve milyonlarcası ezildi, boğuldu. Ve makinelerin ortaya çıkmasıyla
birlikte, "... ilk kez işçinin emek araçlarına karşı -makinelerin kitle
imhası şeklinde -şiddetli bir öfkesinin ortaya çıkması" şaşırtıcı değildir
(Aynı eser, s. 331.]. 18. yüzyılın tamamı ve 19. yüzyılın başı, işçilerin makinelere
karşı keskin bir mücadelesiyle doludur (Luddi hareketi). Bu koşullar altında,
kapitalizmin makine teknolojisi ortaya çıktı.
Sosyalizm, milyonlarca işçiyi teknoloji alanında çalışmaya çağırdı. Sosyalizmin
yeni tekniği, kitlelerin elleri tarafından ve kitlelerin çıkarları
doğrultusunda yaratılıyor. Emekçiler bir sömürü nesnesinden bilinçli
yaratıcılara, yeni teknolojinin gerçek ustalarına dönüştüler. Stakhanovcu
hareket, kitlelerin bu yaratıcılığının bir göstergesidir.
Stakhanov hareketinin gelişimi, yalnızca yeni emek üretkenliği
rezervlerinin kullanılması doğrultusunda derinlemesine değil, aynı zamanda
Stakhanovcuların sayısındaki artış doğrultusunda da genişliyor… Stakhanov
hareketinin genişlik ve derinlikteki gelişimi, ekonomik ve teknik liderliğe
muazzam taleplerde bulundu. Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi Merkez
Komitesinin Aralık 1935'teki Plenumu, üretim komutanlarına Stakhanovcu harekete
liderlik etme görevini verdi.
(..)
Aşağılık Troçkist-Buharin haydutları, Stakhanov hareketinin en kötü
düşmanlarıydı.
Adi Troçkist-Buharin haydutları, Stakhanov hareketinin en kötü
düşmanlarıydı.
Halk düşmanları, Stakhanov hareketini bozmak için kazalar düzenlediler,
işletmelerimizin ekipmanlarını devre dışı bıraktılar, Stakhanov yöntemlerinin
kullanımını bozdular, ücret sistemini karıştırdılar, normal üretim
organizasyonunu bozdular ve sarsıntılı işlerin ve sonsuz kesinti sürelerinin
sisteme gireceği işletmelerde böyle olumsuz bir durum yaratmaya çalıştılar. Halk
düşmanları, işçi sınıfının en iyi insanlarının öldürülmesinde bile durmadılar.
Yıkım çetesinin yenilgisi ve yıkımın sonuçlarının ortadan kaldırılması,
Stakhanov hareketinin gelişmesi için vazgeçilmez bir koşuldu. Partinin
önderliğindeki şanlı Sovyet istihbaratı, ülkedeki en iyi insanların yardımıyla,
eşekarısı yuvalarını yıkma çetelerini ortaya çıkardı ve yok etti ve böylece
Stakhanov hareketinin yolunu açtı. 1936'da sabotajcılar açığa çıktıktan sonra,
bazı talihsiz teorisyenler, Stakhanovcuların kahramanca emekleriyle yıkımın
sonuçlarını "engelleyecekleri" çürük bir teori ortaya attılar.
Stalin yoldaş, Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi Merkez Komitesinin
Şubat-Mart (1937) genel kurulunda bu teorinin tüm çürümüşlüğünü ve düşmanlığını
teşhir etti. Yoldaş Stalin bu konuda şunları belirtti:
"Bu teori, Stakhanovcular ve Stakhanovite
hareketi hakkında gevezelik kisvesi altında, darbeyi yıkıcılardan saptırmak
için icat edildi ...Diyelim ki Donbass'ta başkent inşaatının baltalanması, gerekli
olan hızın gerisinde kalan kömür çıkarma hazırlık çalışmaları ile diğer işler
arasında bir boşluğa yol açtıysa, Stakhanovcular tek başına ne yapabilir? Stakhanovcu
hareketin, davayı ilerletmek ve büyük misyonunu yerine getirmek için her türlü
yıkıcı entrikalara karşı bizim tarafımızdan gerçek bir yardıma ihtiyacı olduğu
açık değil mi? Sabotaja karşı mücadelenin, sabotajı ortadan kaldırma
mücadelesinin, sabotajın dizginlenmesinin Stakhanovist hareketin tüm
genişliğini ortaya koyabilmesi için gerekli bir koşul olduğu açık değil mi? [Stalin,
Parti çalışmasının eksiklikleri ve Troçkistleri ve diğer ikiyüzlüleri ortadan
kaldırma önlemleri üzerine, 1937, 1937, s. 25.].
Yoldaş Stalin'in talimatlarına ve Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi
Merkez Komitesinin genel kuruluna dayanarak, sabotajın köklerini kazımak ve
sabotajın sonuçlarını ortadan kaldırmak, sanayiyi ve nakliyeyi temizlemek,
siyasi yeteneklerini yitirmiş ve kitlelerden kopmuş, sağlıksız, iflas etmiş
liderlerden temizlemek, yeni kadroları liderlik pozisyonlarına, ekonominin tüm
sektörlerinde görevlere teşvik etmek için birçok çalışma yapıldı.
Birçok Stakhanovcu işçi, endüstride lider pozisyonlara terfi etti.
(…)
Sabotajcıların teşhiri ve yenilgisi, yıkımın sonuçlarının ortadan
kaldırılması, siyasi uyanıklığın güçlendirilmesi ve yeni kadroların terfisi,
Stakhanov hareketinde yeni bir yükselişin önkoşullarıydı. Bu yükseliş, hem
Stakhanov'un yöntemlerinin daha da geliştirilmesinde, hem Stakhanov'un
çalışmalarının yeni yöntemlerinin ortaya çıkmasında hem de Stakhanov
hareketinin saflarının sürekli genişlemesinde ifade edilir.
… Stakhanov hareketinin gücü, kitlesel karakterinde yatmaktadır. Bu,
bireysel yüksek rekorlara kapılan ve görevlerini yalnızca Stakhanovcular rekor
sahipleri için koşulları sağlamak ve geri kalan işçilerin üretim ihtiyaçlarını
göz ardı etmek olarak gören bazı şirket yöneticileri tarafından anlaşılmadı. Bolşeviklerin
Tüm Birlik Komünist Partisi Merkez Komitesi, bunu bireysel “kayıtlar” için hobi
olarak uygulamayı keskin bir şekilde kınadı. Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi
Merkez Komitesi, 28 Aralık 1937 tarihli kararında, o sırada planlanan Stakhanov
ayı ile ilgili olarak, tüm gücüyle, bireysel rekor sahiplerinin kayıtlarına
kapılmanın, Stakhanov hareketinin saflarını genişletme görevini unutmanın
yanlış olduğuna dikkat çekti.
iddia edilen Stakhanov ayının adını “Stalin'in
Stakhanov ayı kayıtları” olarak doğru kabul etmek imkansız, Stakhanov
hareketinin herhangi bir haftası veya ayı, çalışmaları Stakhanov hareketinin
yalnızca en önemsiz bölümünü kapsayan plaka sahiplerini değil, tüm
Stakhanovcuları ilgilendirmesi gerektiğinden, Haftalık veya aylık dönemde
Stakhanovites saflarının genişletilmesi en önemli görevlerden biri olarak kabul
edilmelidir, ne yazık ki, bu durumda Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi
Moskova Komitesinin ve Moskova ve Moskova Bölgesi Stakhanovites'in ünlü Temyizi
gözden kaçırıldı. “ [Pravda, 29 Aralık 1937].
Halk Ağır Sanayi Komiseri L. M. Kaganovich'in direktifinde, her
Stakhanovist ve şok işçisine Stakhanov çalışması için gerekli koşulları ve
normları aşma fırsatı sağlayarak ciddi bir ekonomik yükseliş için belirleyici
koşul, kitlesel bir Stakhanov hareketinin örgütlenmesi olduğu belirtildi. Bunun
için en önemli koşul, tüm eser kompleksinin tek bir uyumlu bütün olarak
düzenlenmesidir. L. M. Kaganovich, üretimin tutarlılığı için bu gerekliliği,
bireysel sanayi dallarına uygulamada somutlaştırdı ve her biri için kitle
Stakhanovist hareketinin temel örgütsel ilkelerini formüle etti.
(…)
Stakhanov hareketinin gelişimindeki son derece önemli bir adım, 1939'un
ortasında ortaya çıkan Stakhanov hareketinin yeni biçimleri - çok makineli
servis ve mesleklerin birleşimidir. Kısa sürede bu formlar yaygınlaştı. Ocak
1940'ta Kharkov Traktör Fabrikasında 500 çok makineli operatör vardı; 200
kişinin mesleklerini birleştirdi; Aralık 1939'da Stalingrad Traktöründe
yaklaşık 2 bin çok makineli operatör vardı. Ocak 1940'ta Stalin otomobil
fabrikasında 1345 çok makineli operatör vardı. Kasım 1939 gibi erken bir
tarihte, Gorki işletmelerinde 3.000'e kadar çok makineli işçi ve meslekleri
birleştiren 1.250 kişi vardı. Çok makineli bakım ve mesleklerin bir arada
olması, işgücü ihtiyacının azaltılması ve işgücü verimliliğinin artırılması
açısından büyük bir etkiye sahipti.
(…)
Çok istasyonlu hizmet ve mesleklerin birleşimi, teknoloji ustalığında en
üst düzey, işçi sınıfının kültürel ve teknik düzeyini yükseltmede bir ileri
adım anlamına gelir. Bu, doğrudan işçilerin üretim faaliyet alanının genişlemesinde
- hizmet verilen takım tezgahlarının sayısındaki artışta veya bir meslek
kombinasyonunda ifade edilir. İşçinin üretim faaliyeti alanındaki bu genişleme,
bir dizi örgütsel ve teknolojik önlemden (işyeri organizasyonundaki
değişiklikler, takım tezgahlarına hizmet etmek için programların ve rotaların
geliştirilmesi, bir dizi yeni cihazın kullanımı, vb.). Stakhanovcu hareketin
yeni biçimleri, Stakhanov'un yaratıcılığının, özellikle de Stakhanov'un
teknolojik yaratıcılığının daha da gelişmesini ifade ediyor.
… Böylece, Stakhanovcu hareket, emek üretkenliğinin büyüme oranında keskin
bir artışa yol açtı.
Stahanovist hareketin gelişimi temelinde, SSCB sanayii, emek üretkenliği
açısından kapitalist ülkelerin sanayisiyle rekabette şimdiden bir dizi
belirleyici başarıya imza attı.
Yalnızca bireysel Stakhanovistler veya bireysel bölümler değil, aynı
zamanda bir bütün olarak SSCB'nin en önemli dalları ve endüstrisi, işçi başına
ortalama yıllık üretim açısından Avrupa'da en üst sırada yer almaktadır. 1937'de
SSCB, demir metalürjisi ve genel olarak mühendislik gibi önemli sektörlerde ve
ayrıca bir dizi başka sektörde emek verimliliği açısından Avrupa'da kesin
olarak birinciliği garantiledi. 1937'de
bir bütün olarak SSCB sanayiindeki emek üretkenliği düzeyi, aynı yıl İngiliz
sanayisindeki düzeye göre %103.1 ve Alman sanayisine göre %97 idi.
(…)
Kapitalizmde, emeğin üretkenliğini artırma süreci işçiye yöneliktir.
Marks, kapitalizm altında üretici güçlerin gelişiminin ancak toplumun ana
üretici gücünün yok edilmesi yoluyla ilerlediğine dikkat çekti. Kapitalizmde
işçi için emeğin üretkenliğini artırma süreci, artan sömürü, vasıfsızlaşma,
artan yoksulluk ve işsizlik anlamına gelir. Bu yükselişin tüm meyvelerini
sömürücü sınıf alır.
Marks, "... işçi, kapitalizm altında emeğinin üretkenliğinin
artmasından keyif alırken...üretkenliğin büyümesiyle orantılı olarak, bir
başkasının zenginleşmesini ve kendi yoksullaşmasını yaratır" diyordu. [
"Marks ve Engels Arşivi", cilt. IV, 1935, s. 45.].
Bu koşullar altında, işçiler yalnızca emek verimliliğini artırmakla
ilgilenmekle kalmaz, ancak bazı
durumlarda, kapitalist sömürünün yoğunlaşmasına karşı savaşırken, çıktıyı
düşürmekle bile ilgileniyorlar. Bireysel işçilerin çıktıyı artırma ve yeni
çalışma yöntemlerini uygulama girişimleri, yalnızca destek görmemekle kalmaz,
çalışan kitleler tarafında genel bir kınama uyandırır.
Üretim araçlarının emekçilerin eline geçmesi, işçinin üretim araçlarına ve
emek sürecine karşı tutumunu temelden değiştirir. Aynı zamanda, toplumsal
emeğin üretkenliğini artırma sürecinin doğası ve biçimi de kökten değişir: işçi
sınıfının yoğun bir sömürü ve yoksullaşma sürecinden, emekçilerin yaşam
standartlarının sürekli yükselmesi, ekonomi ve kültürün eşi benzeri görülmemiş
bir şekilde gelişmesi için ana ön koşul haline gelir.
Sosyalizmde emek üretkenliğini artırma süreci, doğrudan doğruya emekçilerin
manevi ve maddi zenginleşme sürecidir. Stakhanovcu hareketin ön koşullarından
biri, işçi sınıfının maddi yaşam standardında temel bir gelişmeydi. Stakhanov
hareketi, ülkemizdeki emekçilerin refahının daha da artmasıyla sonuçlandı.
Stakhanovite üretkenliği Stakhanovite kazançlarını gerektirir. 1000 ruble ve
daha fazla kazanç Stakhanovites arasında artık yaygın. SSCB'de emek üretkenliğinin
artması, emekçilerin maddi refahında ve kültürel ve teknik düzeyinde sürekli
bir büyüme anlamına gelir.
… Stakhanov hareketinin tarihsel önemini analiz eden Stalin Yoldaş,
Stakhanovcuların sadece sosyalizmin erişebileceği yüksek emek üretkenliği
örnekleri sunduğuna dikkat çekti. Stakhanovcu hareketin bu açıdan önemi, eski
teknik normları çiğnemesi gerçeğinde yatmaktadır. Bazı durumlarda ileri
kapitalist ülkelerde emeğin üretkenliğini aşar ve böylece ülkemizde sosyalizmi
daha da güçlendirmenin pratik olasılığını açar. "Fakat bu," diyor
Stalin yoldaş, "Stakhanov hareketinin önemini tüketmez. Onun Önemi,
sosyalizmden komünizme geçişin koşullarını hazırlamasında da yatmaktadır.” [Stalin, Leninizm’in Sorunları, ed. 11, s.
495.].
Komünizm, sosyalizmden daha yüksek düzeyde bir emek üretkenliği anlamına
gelir.
Komünizmde emeğin üretkenliği öyle bir düzeye yükselir ki, tam bir meta bolluğu
sağlar, böylece toplum onları üyelerinin ihtiyaçlarına göre dağıtabilir.
Emek verimliliğinde böyle bir artış sağlamanın temel koşulu, Stalin
yoldaşın işaret ettiği gibi, işçilerin zihinsel emek ile fiziksel emek
arasındaki karşıtlığın temellerini sarsan kültürel ve teknik düzeyini
mühendislik ve teknik emekteki işçiler düzeyine yükseltmektir.
"Stakhanov hareketi," diyor Stalin yoldaş, "bu açıdan, hâlâ
zayıf olmasına rağmen ilk başlangıçları içermesi bakımından önemlidir, ancak
yine de ülkemiz işçi sınıfının tam da böyle bir kültürel ve teknik yükselişinin
başlangıçlarını içerir." [ Aynı eser, 496.].
Stakhanovitler yeni, özel insanlar. Ana özellikleri, teknolojinin ustalığı,
yüksek çalışma kültürüdür.
Bilime pek çok yeni şey getiriyorlar, bilimde yeni yollar açıyorlar,
mühendisleri, teknisyenleri ve bilim çalışanlarını ileriye doğru itiyorlar ve
önlerine muazzam bilimsel ve pratik öneme sahip bir dizi büyük problem
sunuyorlar.
17 Mayıs 1938'de bir yüksek okul işçilerinin toplantısında konuşan Stalin
Yoldaş şunları söyledi:
(Stakhanovitler ) Bilime pek çok yeni şey
getiriyorlar, bilimde yeni yollar açıyorlar, mühendisleri, teknisyenleri ve
bilim çalışanlarını ileriye doğru itiyorlar ve önlerine muazzam bilimsel ve
pratik öneme sahip bir dizi büyük problem sunuyorlar. 17 Mayıs 1938'de bir
yüksek okul işçilerinin toplantısında konuşan Stalin Yoldaş şunları söyledi: “Ayrıca, bilim ve teknolojide yeni yolların
bazen bilimde iyi bilinen kişiler tarafından değil, bilim dünyasında tamamen
bilinmeyen insanlar, sıradan insanlar, uygulayıcılar, iş yenilikçileri
tarafından döşendiği de oluyor. . Stakhanov ve Papanin yoldaşlar burada ortak
bir masada oturuyorlar. Bilim dünyasında tanınmayan, akademik dereceleri
olmayan, mesleğini icra etmeyen insanlar. Ancak, Stakhanov ve Stakhanov'ların,
endüstri alanındaki pratik çalışmalarında, ünlü bilim ve teknoloji insanları
tarafından modası geçmiş olarak kurulan mevcut normları devirdiğini ve gerçek
bilim ve teknolojinin gereksinimlerine karşılık gelen yeni normlar getirdiğini
kim bilmiyor? " [Pravda, 19 Mayıs 1938].
1935 – 1937 de Stakhanov hareketi derinlemesine ve genişlikte ortaya çıktı.
İşçi sınıfının kültürel ve teknik düzeyi hızla artıyor. Yüz binlerce işçi,
Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi Merkez Komitesinin Aralık (1935)
genel kurulu kararıyla oluşturulan iş başında teknik eğitim sisteminde özel
eğitimden geçiyor. Binlerce Stakhanovlu liderlik pozisyonlarına terfi ediyor.
Emekçilerin giderek daha geniş kesimleri sosyal ve devlet faaliyetlerine
çekilmektedir. Bütün ülke bir kültür özlemiyle kucaklanıyor. Emekçilerin kültür
için, yüksek emek verimliliği için böyle bir kitlesel hareketi, tarihte henüz
bilinmemektedir.
Yoldaş Stalin'in zamanımızın en hayati ve en karşı konulmaz hareketi olarak
adlandırdığı bu milyonlarca hareketi ancak sosyalizm doğurabilirdi. Hayati ve
karşı konulamaz çünkü bu, Lenin ve Stalin partisi bayrağı altında özgür
sosyalist emek temelinde komünizmin parlak binasını inşa eden tüm halkın kan
meselesidir.
Çeviri; Erdogan A
Kaynak;
Hiç yorum yok