Reform ve Reformizm Üzerine - Lenin ve Stalin’den
En Çok Kafa Karışıklığı olan Marksist Leninist Konular ve Okunması gereken Yazılar
--> İçindekiler sayfası ve PDF indirme bağlantısı
" yasal mücadele ve reformlar için mücadelenin inkârı değil, belirtilen çizgide devrimci pratiğin tanınması revizyonizme karşı mücadelenin özü olmalıdır. " (1)
"Reform" ile "reformizmi” birbirine karıştırmak; Sol sapmanın reformizm’ in daha da sağa kayması.
"sosyalist devrime hazırlık ve geçişi kolaylaştıracak demokratik reformlar için bir mücadeleyi öngören RSDLP'nin tüm asgari programı. İşçi sınıfının siyasi mücadelesine olan ihtiyacı anlayamayan eski "ekonomistler" gibi. “emperyalist ekonomistler”, emperyalizm koşullarında demokratik reformlar için mücadelenin önemini anlamadılar.” Lenin, CW 38, S 582-583
REFORM ve REFORMİZM
Reformu reformizm ile karıştırmak, bir yandan Marksizm Leninizm’i ezbere öğrenmenin ve Marksizm’in diyalektiğini konuya uygulamamanın, diğer yandan ve daha sıklıkla anarko-Troçkist taktiklerin bir sonucudur. Her türlü reform mücadelesini reddetmek ve kendilerini anti-reformist, anti-revizyonist “devrimciler” olarak gizlemek için her terimin anlamını ve bağlamını aynı sepet içine koyuyor ve eşitliyorlar. Lenin şöyle diyor:
“Yasal mücadele ve reformlar için mücadelenin inkârı değil, belirtilen çizgide devrimci pratiğin tanınması, “Bataklığa karşı mücadelenin özü olmalıdır. (Sayfa 173)
Reformların (reformizm’in değil) devrimi dışladığı şeklindeki yanlış anlayışın aksine, Lenin,
"Reformlar elbette devrimi dışlamaz" (Sayfa 23) der,
ancak reform bir devrim değil, zorunlu kalan burjuvazi için devrime bir alternatiftir. Lenin devam ediyor;
"Mesele şu ki, devrimciler kendilerini dışlamamalı, reformizme boyun eğmemeli, yani sosyalistler kendi devrimci çalışmalarının yerine reformist çalışmayı koymamalıdır." (Sayfa 131)
(Reform değil) Reformizm devrimi dışlar, değişimi sınırlayan karşı-devrimci ideolojidir. "Reform" kavramı," der Lenin,
“kuşkusuz "devrim" kavramının karşıtıdır. Bu çelişkiyi hatırlamamak, bu iki kavramı ayıran çizgiyi sürekli hatırlamamak, tüm tarihsel tartışmalarda ciddi hatalara neden olur. Ancak bu karşıtlık mutlak bir şey değildir, bu çizgi ölü bir şey değildir, aksine yaşayan ve değişen bir şeydir ve birey onu herhangi bir özel durumda tanımlayabilmelidir. " (Sayfa 29)
Başka bir deyişle, devrimci mücadeleyle bağlantılı "reform" devrime hizmet etmez, karşı devrime hizmet eder" veya "devrime hizmet eder" gibi tüm durum ve dönemlerde mutlak bir bağlamda ele alınamaz. Devrimci durumda ve devrimci olmayan durumlarda canlılığı ve değişkenliği ile somut bir bağlamda ve belirli herhangi bir özel durumun değerlendirilmesine dayalı olarak ele alınmalıdır.
Her şeyden önce reformlar "reformist"lerin bir ürünü değil, emekçi halkların muhalefeti, tepkisi ve mücadelesinin, yani kendiliğinden de olsa demokratik içeriği olan bir mücadelesi sonucunda sermayenin iktidarını zorlayarak kazandığı demokratik haklardır. Lenin’in tanımlamasıyla,
"Reformlar devrimci mücadelenin bir yan ürünüdür" " (Sayfa 42)
Aksini iddia edenler için de Lenin şöyle diyor:
“Eğer tarihsel deneyim, İngiltere, Fransa, Almanya ve Avrupa ve Asya'daki tüm modern tarihin deneyimi olan Rusya, ciddi reformların her zaman reformizmin darlığından tamamen arınmış bir hareketin yalnızca yan ürünü olduğunu gösteriyorsa, Metafiziğin bununla ne ilgisi var?” (Sayfa 79)
Reform ve reformizm bir ve aynı şey değildir. Reform, boyutu ne olursa olsun, mücadele sonucunda kazanılan hakkı ifade eder. Reformizm, emekçilerin reform mücadelesini, kazanılan hakların derecesini kontrol altına alma ve daha ileri gitmesini engelleme girişimidir. Biri “kazanılmış veya kazanılmak istenen” hak(lar) ile ilgili, diğeri ise devrimleri önlemek için mücadeleyi bu haklarla sınırlama ideolojisi ve pratiğidir. “Reformistler”, Lenin'in dediği gibi,
" sadece reformları tanırlar, devrimi reddederler" (Sayfa 58)
"Biz reformlar için mücadeleye hiçbir şekilde karşı değiliz." (Sayfa 169)
Stalin bunu şöyle açıklıyor;
" "Burjuvazi; aşağıdan, kitlelerden gelen baskılar nedeniyle, bazen, var olan sistemin temelinde kalırken bazı kısmi reformları kabul edebilir... Burjuvazi bu şekilde hareket ederek, sınıf iktidarını korumak için bu tavizlerin gerekli olduğunu hesap eder. Reformun özü budur. Ancak devrim, iktidarın bir sınıftan diğerine geçmesi demektir. Bu nedenle, herhangi bir reformu, devrim olarak tanımlamak imkansızdır..." (Sayfa 176)
"Reformist taktiklerin," diyor Lenin,
" gerçek reformları sağlama olasılıkları çok düşüktür. Gerçek reformları güvence altına almanın en etkili yolu, devrimci sınıf mücadelesinin taktiklerini sürdürmektir. Aslında, reformlar, bağımsızlığı, kitle gücü ve kararlılığı nedeniyle, devrimci sınıf mücadelesinin bir sonucu olarak kazanılır. (Sayfa 88)
Dolayısıyla "reformlar" reformistlerin değil, devrimci mücadelenin eseridir.
Reformistlerin devrimci mücadeleyi engelleyecek reformlar için savaşmalarının aksine, Marksist Leninistler açısından,
"reform için verilen bütün mücadeleler devrim mücadelesine kanalize edilmeli ve dönüştürülmelidir." (Sayfa 96)
Başka bir deyişle, Marksist Leninistlerin mücadelesi “reformlara” karşı değil, reformları ve demokratik mücadelenin bir parçası olan reformlar için mücadeleyi, son bir amaç olarak ele alan ve kitlelerin mücadelesini sadece "reformlarla" sınırlama çabasında olan “reformizme” ve "reformistlere" karşıdır.
"Anarşistlerin aksine," diyor Lenin,
“Marksistler, reformlar için mücadeleyi tanırlar, yani hâkim sınıfın iktidarını yıkmadan, tüm işçi sınıfının (çalışma ve yaşam EA) koşullarını geliştiren önlemler için mücadeleyi tanırlar. Bununla beraber, Marksistler, aynı zamanda işçi sınıfının amaçlarını ve faaliyetlerini reformların kazanılmasıyla doğrudan ya da dolaylı olarak kısıtlayan reformistlere karşı en kararlı bir mücadele yürütürler. Reformizm, sermayenin hakimiyeti var olduğu sürece, bireysel gelişmelere rağmen, her zaman ücretli köle olarak kalacak işçilerin burjuva kandırmasıdır. " " (Sayfa 18)
Bu nedenle reformlara yönelik taktiksel yaklaşım açısından Lenin, “Görevlerimizi hiçbir zaman reformist burjuvazinin en moda sloganlarını desteklemekle indirgemeyeceğiz” diyor ve devam ediyor,
“Biz bağımsız bir politika izleriz ve proletaryanın bağımsızlığını, sınıf bilincini ve mücadele etkinliğini kesinlikle arttıran, kesin olarak devrimci mücadelenin çıkarlarına elverişli olan reformları öne süreriz. Sadece böylesine taktiklerle, her zaman yarı gönüllü, her zaman ikiyüzlü ve her zaman burjuva veya polisin bazı tuzaklarını gizleyen, yukarıdan yapılan reformlar zararsız hale getirebilir." (Sayfa 88)
Lenin farkı şöyle özetler. Marksist Leninistler ve sınıf bilinçli
" işçiler daha iyi şartlar için mücadele eder ve bunları ücret-köleliğine karşı mücadeleyi hızlandırmak için kullanır. Reformistler küçük tavizlerle onları sınıf mücadelesinden başka yöne çekmek için işçileri bölmeye ve kandırmaya çalışırlar. Ancak işçiler, reformizmin sahteliğini görmüş olarak, reformları sınıf mücadelesini geliştirmek ve genişletmek için kullanır. " (Sayfa 18)
"Devrimciler," diyor Lenin" toplumsal mücadelede ve tüm toplumsal krizlerde, bu krizlerin hemen sonucu yarı gönüllü reformlar olsa bile, muazzam bir tarihsel rol oynadılar." Ve reformun ne olduğu konusunun özünü ortaya koyuyor;
"Devrimciler, tüm değişimleri etkileyen toplum güçlerinin liderleridir; reformlar devrimci mücadelenin yan ürünüdür" (Sayfa 42)
Kitlelerle bağı olmayan, kitlelere güvenmeyen, yıllardır dini gericiliğin korosuna katılarak onlarla aynı şarkıları söyleyenler, emekçi halkların tepkisini, mücadelesini ve kazanımlarını "reformizmin" kazanımı olarak değerlendirirler. Çünkü onlar kitlelerin demokratik taleplerine ilgisiz kalmaları bir yana, bu taleplere karşı tavır aldıkları, kitlelerin gücünü anlamadıkları ve bu güce inanmadıkları için, onlara göre, herhangi bir kazanım sadece kitlelerin öfke ve nefretini yumuşatma ve sistem çıkarları doğrultusunda kanalize etmeye çalışan şu veya bu kişinin, ya da şu veya bu partinin kazanımıdır. Ve gene onlara göre, Siyasi sistemde herhangi bir demokratikleşme sadece aldatmacadır. Lenin’e göre ise,
" Yönetim sistemi daha demokratik hale geldikçe işçiler, musibet kaynağının, hak eksikliği değil, kapitalizm olduğunu daha iyi anlayacaklardır." (Sayfa 172)
Demokratik mücadelenin bir unsuru olan reformlar için mücadelenin "sınıfsal" olmadığı, ve uzlaşıcı olduğu lafazanlığına karşı ; ”Siyasi mücadeleye ilişkin olarak “sınıf bakış açısı” diyor Lenin,
" proletaryanın her demokratik harekete bir itici güç sağlamasını gerektirir. İşçi sınıfı demokrasisinin siyasi talepleri ilke olarak burjuva demokrasisininkilerden farklı değildir, fark nicelikseldir... siyasi kurtuluş mücadelesinde birçok müttefikimiz vardır ve onlara karşı kayıtsız kalmamalıyız. "" (Sayfa 104)
Aynı şekilde, "Devrimci proletarya" diyor Lenin,
"bazılarının acınası kuyrukçuluğunu, diğerlerinin devrimci lafazanlığını elinin tersiyle iterek.... cumhuriyet ve bütün cumhuriyetçi özgürlükler, ciddi ekonomik reformlar için mücadele ederek bu devrime bütün enerjisiyle katılacaktır." Sayfa 115)
Her durumda reformlar için savaşmayı reddeden revizyonistlerin ve sol kanat sözcülerin aksine, Lenin;
"her yerde Marksist işçiler, direk, acil, “günlük” ajitasyon eylemi, örgütlenme, reformlar için mücadele ve onların kullanılması bakımından tasfiyecilerden öndeler."
Marksist Leninistler,“...reformlar uğruna mücadeleyi eylemlerine her zaman katmıştır ve şimdi de katmaktadır" (Sayfa 126) ama reformistlerden farklı olarak “bütünün bir parçası olarakreformlar uğruna mücadeleyi, özgürlük uğruna ve sosyalizm uğruna devrimci mücadeleye tabi kılarlar." (Sayfa 126) Aynı şekilde “Marksistler ... reformların kazanılması ve reformların kullanılmasının hiçbir "olasılığını" kaçırmazlar, ve reformları kınamazlar, ama , propaganda, ajitasyon, kitlesel ekonomik mücadele ve benzerinde, reformları destekler, her adımda, reformizmin ötesine giderek özenle gelişirler." (Sayfa 18)
"" Bu yolda çaba göstermekten kaçınanlar, (niyetleri ne olursa olsun) gerçekte liberalleri egemen kılmakta, işçilerin siyasi eğitimini onların eline teslim etmekte ve siyasi mücadelede egemenliği, son tahlilde burjuva demokrasisinin önderleri olanlara terk etmektedirler.” (Sayfa104)
Kapitalizmin farklı ülkelerde farklı derecelerde gelişmesinin bir sonucu olarak "burjuvazi" diyor Lenin,
"ideologları ve politik liderleri tarafından temsil edildiği gibi, sosyal devrim fikrine karşısözde sosyal reformları savunmada gittikçe daha fazla ortaya çıkıyor. Sosyalizme karşı liberalizm değil, sosyalist devrime karşı reformizm - modern, “gelişmiş”, eğitimli burjuvazinin formülüdür. Ve verili bir ülkede kapitalizmin gelişimi ne kadar yüksek olursa, burjuvazinin üstünlüğünü o kadar katıksız ve siyasi özgürlük ne kadar yaygın olursa, “en güncel” burjuva sloganının uygulanması da o kadar kapsamlı olur; devrime karşı reform." (Sayfa 58)
Kitlelerin gelişen mücadelelerini durdurmak ve onları reformizme kanalize etmek için,
"burjuvazi her yerde, şu ya da bu şekilde, işçileri yozlaştırmaya ve onları köleliği ortadan kaldırma düşüncesinden vazgeçmiş, halinden memnun kölelere dönüştürmeye çalışır." ( Sayfa 18)
Kitlelerin ekonomik ve demokratik taleplerine ilgisiz kalarak, onlardan soyutlanarak, tecrit olarak "kitlelerden" devrimcilik beklemek hayalciliktir. Çaresizlik ve öndersizlik nedeniyle kaçınılmaz olarak kitleler reformistlerin etkisi altında kalacaktır. Ve
"Reformist etki işçiler arasında ne kadar güçlü ise, işçiler o kadar zayıftır, burjuvaziye bağımlılıkları o kadar fazladır. " (Sayfa 18)
Stalin, Marksizm Leninizm ile reformizm arasındaki farkı şöyle özetler;
"" ""Reformist için reform her şeydir; devrimci çalışma ise ikincil bir-şey, lafı edilecek bir konudur, göz boyamaya yarar. Bundan dolayı burjuva iktidarının varlığı koşullarında reformist bir taktikle reform, kaçınılmaz olarak bu iktidarın sağlamlaştırılmasının bir aracına, devrimi çökertmenin bir aracına dönüşür…Oysa devrimci için tersine, esas olan reform değil, devrimci çalışmadır; devrimci için reform, devrimin bir yan ürünüdür. Bundan dolayı burjuva iktidarının varlığı koşullarında devrimci bir taktikle reform, doğası gereği, bu iktidarı çökertmenin bir aracına, devrimi sağlamlaştırmanın bir aracına,devrimci hareketin daha da geliştirilmesi için bir üs noktasına dönüşür.” (Sayfa 176)
Reform ve reformlar üzerine mücadele ile, Reformizm ve reformist mücadeleyi birbirine karıştırmak Marksizm’in ABC sinden uzaklaşıp onun kolunu kanadını kırmak demektir. Özellikle devrimci durumun olmadığı dönemlerde, Lenin’in sözleriyle
"Bir reform dönemi.Devrimci bir durumun olmaması. Bu işin özüdür. " (Sayfa 16)
"Tasfiyeciler reformculardır..." diyor Lenin ve devam ediyor;
"eğer "reformların” ve kısmi "gelişmelerin" kullanımını reddeden bir grup olsaydı biz onlara katılmazdık, çünkü o Marksist olmayan bir siyaset, işçilere zararlı olan bir siyaset olurdu. Aynı şekilde, tasfiyecilere de katılamazdık. Çünkü bu işçi sınıfına ihanet, burjuva saflarına geçiş olurdu." (Sayfa 24)
Bu karmaşık görünen sözlerinde Lenin, reformların ve reformlar için mücadelenin reddinin anti-Marksist olduğunu, aynı şekilde reformistlerle birliğinde işçi sınıfına ihanet olduğunu vurguluyor, yani reform ile reformizmin arasındaki farkı ortaya koyuyor.
Reform mücadelesinin önemi açısından Lenin’in bir dönemi değerlendirmesindeki şu sözlerini alıntılamakta yarar var;
"Evet, hiç şüphesiz bir reform döneminden geçiyoruz...bu reformlar siyasal gelişimde bir gerilemeyi işaret eden reformlar değil. Böylesine reformlar devrimin belirtileri ve habercileridir." (Sayfa101)
“İşçi sınıfına mümkün olan en küçük şeyi, ama onların durumunda (ekonomik ve politik) gerçek bir iyileşme elde etmesi için yardım etmeye çalışıyoruz” diyor Lenin,
“ve her zaman şunu ekliyoruz ki, eğer bu kitlelerin devrimci mücadele yöntemleriyle desteklenmemişse hiçbir reform dayanıklı, samimi, ciddi olamaz. Bu reform mücadelesini işçi sınıfı hareketinin devrimci yöntemleriyle birleştirmeyen bir sosyalist partinin bir tekkeye dönüşebileceğini, kitlelerden kopabileceğini ve bunun, açık bir şekilde devrimci sosyalizmin başarısına yönelik en tehlikeli tehdit olacağını her zaman söylüyoruz.” (Sayfa 167)
"Reform" ve bu yönde talepler üzerine mücadele sadece devrimci durumun olmadığı, "hazırlık dönemi" ile ilgili ciddi önem taşımıyor. Herhangi bir özgüldeki, herhangi bir "reform" talebi aynı zamanda devrimci bir "ayaklanma" nın da ajitasyonu olabilme niteliğini taşır. (İstisnalar hariç) Kitleler toplu halde kendiliğinden ayaklanmayacaklardır, muhakkak ki o özgül dönemin, en geniş kitleler açısından bir veya birkaç "reform" talepleri" bu ayaklanmanın nedenini, ve önderliğin ayaklanma ajitasyonunun özünü oluşturacaktır.
Sonuç olarak Reformlar la Reformistleri birbirine karıştırmamak gerekir. "Anti revizyonist" görünüm peşinde bu tür "hızlı sol" yaklaşımlar özünde devrimci değil, reformistlerin de sağına düşen bir konum olur. Eğer konu "revizyonizme karşı mücadele ise, Lenin’in de dediği gibi " yasal mücadele ve reformlar için mücadelenin inkârı değil, belirtilen çizgide devrimci pratiğin tanınması, revizyonizme karşı mücadelenin özü olmalıdır." (Sayfa 173)
""Kautskyciler", "Orta Yolcular", sözde devrimci, eylemde reformisttir” (Sayfa 170)
” Bernstein'ın vaazının gerçekte ulaştığı sonuç “Reformlar için mücadeleyi nihai hedef için mücadeleden ayırın”. “İyileştirmeler, örgütlenme özgürlüğü vb. için mücadeleyi reformizme karşı mücadeleden, Marksizm'in savunmasından, onun ruhundan ve politik eğiliminden ayırın” - D.'nin ve diğer tasfiyecilerin vaazlarının aslında ulaştığı sonuç budur. ” (Sayfa 159)
Erdogan A
30 Temmuz 2019
Notlar
(1) Lenin, Notebook Alpha, Our Struggle Against the “Marsh”
(2) Lenin, Otokrasi ve Proletarya
(3) Lenin, Apropos of an Anniversary
(4) Lenin, “The Peasant Reform” and the Proletarian-Peasant Revolution
(5) Lenin, Reformism in the Russian Social-Democratic Movement
(6) Stalin, Marxism vs Liberalism
(7) Lenin, Once Again About the Duma Cabinet
(8) Lenin, Manifesto of the Zimmerwald Left
(9) Lenin, Marksizm ve Reformizm
(10) Lenin, Once Again About the Duma Cabinet
(11) Lenin, Marksizm ve Reformizm
(12) Lenin, “The Peasant Reform” and the Proletarian-Peasant Revolution
(13) Lenin, Kievskinin ortaya attığı ve çarpıttığı öteki siyasi konular
(14) Lenin, Siyasi Ajitasyon Ve “Sınıf Bakış Açısı”
(15) Lenin, Sosyal-Demokrasi ve Geçici Devrimci Hükümet
(16) Lenin, Ne yapmalı?
(17) Lenin, Reformism in the Russian Social-Democratic Movement
(18) Lenin, Marksizm ve Reformizm
(19) Stalin, Leninizmin Temelleri
(20) Lenin, May day and Wars
(21) Lenin, Two Paths
(22) Lenin, An Era of Reforms
Konuyla İlgili Yazılar
Lenin, 1 Mayıs ve Savaş, Pasifist Düşlerin Çöküşü Sayfa 16
Lenin, Marksizm ve Reformizm Sayfa 18
Lenin, İki Yol Sayfa 24
Lenin, Bir Yıldönümü Apropos Sayfa 29
Lenin, "Köylü Reformu" ve Proleter-Köylü Devrimi Sayfa 42
Lenin, Rus Sosyal-Demokrat Hareketinde Reformizm Sayfa 58
Lenin, Liberal Burjuvazi ve Reformizm Sayfa 79
Lenin, Bir kez daha Duma Kabinesi Hakkında Sayfa 88
Lenin, Maksimalizm Hakkında Bir Makale Üzerine Notlar Sayfa 96
Lenin, Bir Reform Çağı Sayfa 101
Lenin, Siyasi Ajitasyon ve “Sınıf Bakış Açısı” Sayfa 104
Lenin, Sosyal-Demokrasi ve Geçici Devrimci Hükümet Sayfa 115
Lenin, Sendikacı Politika ve Sosyal Demokrat Politika Sayfa 126
Lenin, Burjuva Pasifizmi ve Sosyalist Pasifizm Sayfa 131
Lenin, Marksizm’e Karşı Partisiz Aydınlar Sayfa 159
Lenin, Sosyalist Propaganda Birliği Sekreterine Mektup Sayfa 167
Lenin, silahsızlanma sloganı Sayfa 169
Lenin, Tarım ve Ulusal Programlar Sayfa 170
Lenin, Marksizm’in Bir Karikatürü ve Emperyalist Ekonomizm Sayfa172
Lenin, Defter Alfa, “Bataklığa” Karşı Mücadelemiz Sayfa 173
Stalin, Marksizm ve Liberalizm Sayfa 176
Hiç yorum yok