Header Ads

Header ADS

Devrim ve Karşı Devrim

Lenin
Proletary, No. 17, 20 Ekim 1907
Toplu Eserler, Cilt 13, sayfa 114-122. 

Ekim 1905'te, Rusya devrimci yükselişin zirvesindeydi. Proletarya, Bulygin Duma'sını temizlemiş, halk kitlesini otokrasiye karşı açık bir mücadele içine çekmişti. Ekim 1907'de, açık bir şekilde kitle mücadelesinin en düşük seviyesinde bulunuyoruz. Ancak, 1905 yılının Aralık ayındaki yenilgisinden sonra ortaya çıkan düşüş süreci, sadece anayasa yanılsamasının bir parlak dönemini değil, aynı zamanda bu yanılsamaların tam bir yıkımını da beraberinde getirdi. İki Dumanın, ve 3 Haziran'daki darbenin sona ermesinden sonra, toplanacak olan Üçüncü Duma, Devrimin gelişimindeki yeni döneminde, otokrasi ve halk temsilcileri ve yönlendiricileri arasındaki barışçıl birlikteliğe olan inanç devrine de bir son verdi.

Şimdiki gibi bir durumda, Rusya'daki devrim ve karşı-devrim, devrimci saldırganlık dönemi (1905) ve karşı-devrimci bir anayasa ile tezgah (1906 ve 1907) arasında bir karşılaştırma,  kendisini dönemin bir meselesi olarak gösteriyor. Böylesine bir karşılaştırma, yakın gelecekteki siyasi bir çizgiyi tanımlamak için her girişimde kendisini gösterir. “Devrimin hataları” ya da “devrimci yanılsamalar” ile “pozitif anayasal çalışma” arasındaki karşıtlık, günümüz siyasi edebiyatının temelidir. Kadetler, seçim öncesi toplantılarında bu konuda haykırdılar. Liberal basını, bu konu hakkında nakarat ediyor, uluyor ve atıp tutuyor. Burada, “uzlaşma” ümidinin tamamen çökmüş olması nedeniyle, devrimcilerle ilgili rahatsızlığını şiddetli ve ateşli bir şekilde körükleyen Bay Struve var.


Burada , tüm kıskanç tavırları ve hainliğinden, olayların net, doğru ve her şeyden önce, “düşmanların sol da olduğu” gerçeğine ulaşması için zorlanmış olan Milyukov var. Burada Tovarishch damarında, Kuskova, Smirnov, Plehanov, Gorn, Yordansky, Çerevanin ve diğerleri gibi  Ekim-Aralık mücadelesini aptallık-çılgınlık olarak kınayan, ve az ya da çok açıkça kadetlerle “demokratik” bir koalisyon savunan yayıncılar var. Bu bulanık akımdaki gerçek Kadet unsurları, burjuvazinin karşı-devrimci çıkarlarını ve entelektüel körlüğün sınırsız hizmetkarlığını ifade eder. Henüz Struve seviyesine kadar batmayan unsurlara gelince, onların hakim olan  özellikleri, Rusya'da devrim ve karşı-devrim arasındaki bağlantıyı anlamamaları,  yaşadığımız - deneylediğimiz herşeyin, ayrılmaz bir toplumsal hareket olarak kendi iç mantığıyla  geliştiğini görememeleridir.

Devrimci saldırı dönemi, Rusya nüfusunun sınıf bileşimini ve farklı sınıfların eski otokrasiye yönelik tutumunu harekete geçirdi. Olaylar şimdi, herkese, hatta Marksizme tamamıyle yabancı olanlara bile, 9 Eylül 1905'ten devrimin kronolojisine, yani tek bir kesin sınıfa mensup kitlelerin bilinçli olarak siyasal hareketlerine dayanmayı öğretti. Sosyal-Demokratlar, Rusya'nın ekonomik gerçeklerinin analizinden başlayarak, proletaryanın devrimimizdeki hegemonyası olan öncü rolünden yola çıktıklarında, bu, teorisyenlerin kitapçı sevdalığından gibi görünüyordu. Devrim teorimizi doğruladı, çünkü tek gerçek devrimci teori budur. Proletarya aslında devrimde her zaman öncülüğü ele aldı. Sosyal-Demokratlar (somut-pratik) gerçekte proletaryanın ideolojik öncüsü olduğunu kanıtladılar. Kitlelerin mücadelesi, proletaryanın önderliği altında, çok sayıda devrimcinin beklentisinden çok daha hızlı, olağanüstü bir hızla gelişti. Tek bir yıl süreci içinde, tarihin ilk defa şahit olduğu, devrimci saldırının en belirleyici şekillerine yükseldi - kitlesel grevler ve silahlı ayaklanmalar. Proleter kitlelerinin örgütü, mücadele sırasında kendisi de şaşırtıcı bir hızla ilerledi. Devrimci halkın mücadele saflarından oluşan nüfusun diğer kesimleri, proletaryanın liderliğini izledi ve örgütlenmeye başladı. Çeşitli el-emeği dışındaki işçilerin farklı yarı-proleter kitlesi  ardından, köylü demokrasisi, profesyonel aydınlar, vb.leri örgütlenmeye başladı. Proleter zaferler dönemi, Rus tarihinde eşi görülmemiş bir kitlesel organizasyonda ve Avrupa standartlarında bile büyük bir büyüme dönemiydi. O dönemde proletarya, kendine çalışma koşullarında  bir dizi gelişmeler kazandı. Köylü kitlesi, toprak sahiplerinin keyfi gücünde bir “indirim” ve arazinin kiralanması ve satışı için daha düşük fiyatlar kazandı. Tüm Rusya, önemli ölçüde bir toplanma, konuşma ve dernek kurma özgürlüğü kazandı ve otokrasiyi eski uygulamalarından (kitleye) açık bir şekilde  reddetmesini ve anayasayı tanımasını sağladı .

Rusya'daki kurtuluş hareketinin bugüne kadar kazandığı her şey, tamamen ve istisnasız bir şekilde proletarya tarafından yönetilen kitlelerin devrimci mücadelesiyle kazanıldı. Mücadelede dönüm noktası, Aralık ayaklanmasının yenilgisiyle başladı. Kitle mücadelesi zayıflarken karşı-devrim adım adım saldırıya geçti. Birinci Duma döneminde bu mücadele, köylü hareketinin yoğunlaşmasında, yarı-feodal toprak ağalarının yuvalarına geniş çaplı saldırılarda, ve askerler arasında bir dizi isyanlarda hala bariz bir şekilde kendini gösteriyordu. Gericilik o dönemde yavaşça saldırdı, direk bir darbe gerçekleştirmek için cesaret edemedi.Sadece, 1906 Temmuz'unda Sveaborg ve Kronstadt ayaklanmasının bastırılmasından, askeri mahkemeler rejimini ortaya koyduktan sonra, daha cesurca davrandı, imtiyaz nüfusunu (Senato yorumları [1]) mahrum etmek için parçalamaya başladılar ve sonunda, İkinci Duma'yı tamamen bir polis kuşatmasıyla çevirdiler ve tüm kötü şöhretli anayasayı yıktılar. Kitlelerin kendi-kurdukları bütün özgür örgütleri, o sırada Dubasovs ve Stolypins tarafından yorumlandığı gibi, polis anayasası çerçevesinde “yasal mücadele” ile yer-değiştirildi. Sosyal-Demokratların üstünlüğü, her iki Duma'da egemen olan Kadetlerin üstünlüğüne yer verdi ( üstünlüğüyle yer değiştirdi). Kitlelerin hareketindeki düşüş dönemi, Kadetlerin Partisi için  zirve bir gelişmenin dönemiydi. Bu düşüşü, anayasanın “şampiyonu” olarak öne çıkarak sömürdüler. Halk arasında bu anayasaya olan inancı bütün gücüyle korudular ve “parlamento” mücadelesine sıkı sıkıya sarılmanın gerekliliği vaazlerini verdiler.

“Kadet anayasasının” iflası, özgürlükçü savaşta Kadet taktiklerinin ve Kadet hegemonyasının iflasıdır.

Devrimin iki dönemini karşılaştırdığımızda, Liberallerimizin “devrimci yanılsamalar” ve “devrimin hataları” hakkındaki tüm konuşmalarının bencil sınıf karakteri  açık bir şekilde ortaya çıkıyor. Proleter kitle mücadelesi bütün halk için kazanımlar getirdi. Hareketin liberal liderliği yenilgiden başka bir şey üretmedi. Proletaryanın devrimci saldırısı kitlelerin ve onların örgütlerinin politik bilincini sürekli olarak artırdı. Onlardan önüne gittikçe daha yüksek hedefler koydu, politik hayata bağımsız katılımlarını canlandırdı, ve onlara nasıl mücadele edeceğini öğretti. İki Duma dönemi boyunca liberallerin egemenliği, kitlelerin politik bilinçliliğini azaltmış, devrimci örgütlenmeleri moralsizleştirmiş ve onların demokratik amaçlar kavramını köreltmişti

Birinci ve İkinci Dumas'ın liberal liderleri halka köle gibi hukuki “mücadele” nin muhteşem bir gösterisini sundular, bunun sonucu olarak serfliğin otokratik savunucuları liberal içiboş-gevezelerin anayasal cennetini bir kalem de sildiler ve, bakanlık bekleme odalarına ziyaretçilerin ince diplomasisi alay konusu oldu. Liberallerin Rus devrimi boyunca gösterecekleri tek bir kazanç yoktur, tek bir başarı yoktur , halkın güçlerini özgürlük mücadelesinde demokratik olarak  örgütlemede  tek bir girişimi bile yoktur,  .

Ekim 1905'e kadar, liberaller bazen kitlelerin devrimci mücadelesine karşı iyi niyetli bir tarafsızlığı muhafaza ettiler, ancak, zaten o zamanlar devrimci mücadeleye karşı çıkmaya başlamışlardı - Çar'a delegeler göndererek, aşağılık  konuşmalarıyla ve Bulygin Duma'yı  destekleyerek, düşüncesizlikten değil, ama devrime karşı olan düşmanlıklarından. Ekim 1905'ten sonra, liberallerin  bütün yaptığı, insanların özgürlük davasına tamamıyle ihanet etmek oldu.

Kasım 1905'te, Bay Witte ile samimi bir görüşme yapmak için Bay Struve'u yolladılar. 1900'ün baharında, devrimci boykotu baltaladılar, ve Avrupa’nın borçlanması için açıkça kredi almayı reddederek hükümetin Rusya’nın fethi için milyonlarca ruble elde etmesine yardım ettiler. 1900 yazında, bakanlık portföyleri üzerinde Trepov [2] ile  gizli  pazarlıklar yaptılar ve “Sol” a karşı savaştılar -ilk Duma'da devrime karşı. Ocak 1907, onların  tekrar polis makamlarına ( Mlyukov'un Stolypin'in çağrısı) koştuğunu gördü. 1907 ilkbaharında, İkinci Duma'da hükümeti desteklediler. Devrim, liberalleri çok hızlı bir şekilde teşhir etti ve onları gerçek karşı devrimci renklerini gösterdi .

Bu bakımdan, anayasal umutlar dönemi, halk açısından, oldukça  yararlı bir amaca hizmet etti. Birinci ve İkinci Duma'nın deneyimi, onların,  sadece bizim devrimimizde  liberalizmin ne kadar aşağılık rol oynadığının farkında varmalarını sağlamakla kalmadı. Aynı zamanda, somut gerçekte ,  yalnızca siyasi bebeklerin, ya da yaşlanmış bunakların gerçekten “demokratik” olarak kabul edilebileceği bir partinin, demokratik hareketin önderlik girişimini bozdu.

1905’te ve 1906’ların başında  Rusya'daki burjuva demokratların sınıf kompozisyonu henüz herkesin anlayabileceği şekilde açık değildi. Otokrasinin, halkın az çok geniş kitlelerinin fiili temsiliyle birleştirilebileceği umutları, sadece çeşitli yol dışı (bilinen) yerlerin cahilleri ve ezilenler arasında değildi. Otokrasinin egemen alanlarında bile bu tür umutlar vardı.Hem Bulygin hem de Witte Dumas'daki seçim yasası neden köylülüğe önemli ölçüde temsiliyet tanıdı? Çünkü kırsal alandaki monarşist duygulara olan inanç hala devam ediyordu. “Muzhik (köylü) bize yardım edecek” —bu resmi bir gazetenin 1906 baharında yaptığı açıklamada, hükümetin köylü kitlesinin muhafazakarlığa olan bağımlılığı ifade edildi.O günlerde, Kadetler köylülerin ve burjuva liberalizminin demokrasisi arasındaki antagonizmanın (uzlaşmaz çelişkisi-düşmanlığının) farkında değildi, hatta köylülerin geri kalmışlığından korkuyorlardı ve tek bir şey arzu ediyorlardı - Duma, muhafazakar veya kayıtsız köylüleri bir liberale dönüştürmeye yardımcı olmalıydı.1906 baharında, Sayın Struve, “Duma'daki köylü bir Kadet olacaktır” diye yazdığı iddialı bir dileği dile getirdi. Aynı Struve, 1907 yazında, burjuva liberalizmiyle otokrasi arasındaki bir anlaşmanın önündeki en büyük engel olarak gördüğü Trudovik ya da Sol partilere karşı mücadele bayrağını kaldırdı. On sekiz ay süresince köylülerin siyasi aydınlanma mücadelesi sloganı, siyasi açıdan “çok”eğitimli ve talepkar bir  köylülüğe karşı bir mücadele sloganı ile liberaller tarafından değiştirildi!

Sloganların bu değişimi, Rus devriminde liberalizmin tamamen iflasını açıklanabilecek en net bir şekilde ifade ediyor. Demokratik kırsal nüfusun kitlesi ile yarı-feodal toprak ağalarının sınıf çelişkileri, korkak ve aptal Kadetlerin hayal ettiğinden ölçülemeyecek derecede çok daha derin olduğunu kanıtladı. Bu nedenle onların demokrasi mücadelesine öncülük etme girişimleri bu kadar çabuk ve geri dönülemez bir şekilde başarısız oldu. Bu nedenle, onların  küçük-burjuva demokratik kitlesini, Octobrist ve Kara-Yüz toprak sahipleriyle uzlaştırmayı amaçlayan tüm “çizgileri” fiyaskoyla sonuçlandı. İki Duma'nın karşı-devrimci döneminin büyük, ama olumsuz bir kazancı, “halkın özgürlüğünün” hain “şampiyonlarının” iflasıydı. Aşağıda devam eden sınıf mücadelesi, bakanlar bekleme odalarının kahramanlarını "güverteden denize attı" , onları liderliğe hak iddia edenlerden, anayasal vernikle hafifçe dokunulmuş olan Octobrism' in sıradan kuklalarına dönüştürdü .

Demokrasinin şampiyonu olarak, ya da en azından demokratik saflarda savaşçı olarak değerlerinin pratik bir deneyiminden geçmiş olan liberallerin bu iflasını görmeyi hala başaramayan kişi, iki Duma'nın politik tarihinden hiçbir şey anlamamış demektir. Bu insanlar arasında, burjuva demokrasiyi destekleme hakkında ezberlenmiş formülün anlamsız bir şekilde tekrarlanması, karşı-devrimci yakınma olur. Sosyal-Demokratların anayasal yanılsamaların yıkılmasından pişmanlıkları olmamalı. Marx'ın Almanya'daki karşı-devrim hakkında söylediğini söylemeliler: "illüzyonlarının kaybolmasıyla kazanılan insanlar." [ 3] Rusya'daki burjuva demokrasisi, değersiz liderlerin ve ürkek müttefiklerin kaybıyla kazandı. Bu demokrasinin siyasi gelişimi için, böylesi daha iyidir.

Devrimimizin ve karşı devrimin değerli siyasal dersleri geniş kitleler tarafından daha derinden düşünülmesi, ve daha sıkı bir şekilde kavranılması Proletaryanın partisinin görevi olarak kalıyor. Otokrasi üzerindeki saldırı dönemi, proletaryanın güçlerinin konuşlandırıldığını gördü, ve ona devrimci taktiklerin temellerini öğretti; bu, kitlelerin doğrudan mücadelesinin başarısının koşullarını gösterdi, ki bu, tek başına herhangi bir öneme sahip gelişmeler kazanmaya muktedirdi. Proleter güçlerin hazırlandığı, eğitildiği ve örgütlendiği uzun dönem, Rusya'daki eski otokrasiye ölümcül bir darbe vuran yüzbinlerce işçinin eylemlerinin önceliydi.

Proleter sınıf mücadelesinin tüm tezahürlerine rehberlik etmenin sürekli ve algılanamaz çalışması, güçlü ve tecrübeli bir partinin inşa edilmesi, gerçek kitlesel mücadelenin patlak vermesinden önce gerçekleşti, ve bu patlamanın bir devrime dönüştürülmesi için gerekli koşulları sağladı. Ve şimdi proletarya, halkın savaşının öncüsü olarak, örgütünün gücünü güçlendirmeli, entellektüelist oportünizmin tüm pisliklerini kazıyıp yok etmeli, ve benzer bir, sürekli ve inatçı çaba için kuvvetlerini toparlamalı. Rus devriminin önündeki  tarihinin ve geniş kitlelerin nesnel konumunun ortaya koyduğu görevler çözülmedi. Yeni, ulusal bir politik krizin unsurları ortadan kaldırılmadı, ama, tam tersine, daha derinleşti ve genişledi. Bu krizin ortaya çıkışı, proletaryayı , bir defa daha, bir bütün olarak tüm halkın hareketinin başına getirecektir.  İşçilerin Sosyal-Demokrat Partisi bu rol için hazırlanmalı.  Ve 1905 olayları ve sonraki yıllar tarafından tohumlanmış toprak, on kat daha zengin bir hasat sağlayacaktır. Eğer işçi sınıfının binlerce sınıf-bilinçli ileri düzeydeki üyeleri, 1905'in sonunda bir milyon proleteri arkasına alabildiyse, o zaman, bugün, devrimde denenmiş ve test edilmiş on binlerce Sosyal-Demokrata sahip olan,  mücadelenin kendi süreci içinde işçi kitlesiyle daha yakından bağlantılı hale gelen Partimiz,  arkasına milyonlarca insanı toparlayacak  ve düşmanı ezecektir .

Devrimci olayların etkisi altında, Rusya'da işçi sınıfı hareketinin hem sosyalist hem de demokratik görevleri  çok daha keskin ve daha acil bir şekilde odaklanmış, ve ön plana çıkartmıştır. Burjuvaziye karşı mücadele daha yüksek bir aşamaya yükseliyor. Kapitalistler  ulusal derneklerde edilir birleşiyorlar, hükümet ile daha yakından kendilerini birleştiriyorlar, ve  Proletarya yı “frenlemek” için, daha sık kitlesel lokavtlar dahil olmak üzere, ekonomik mücadelenin aşırı yöntemlerine başvuruyorlar. Ancak sadece can çekişen sınıflar zulümden korkar. Kapitalistler başarıya ne kadar hızlı ulaşırsa proletarya, sayı ve birlik içinde daha hızlı büyür. Hem Rusya'nın hem de tüm dünyanın ekonomik gelişimi, proletaryanın yenilmezliğinin bir garantisidir. Burjuvazi, ilk olarak devrimimiz döneminde birleşik ve bilinçli bir politik güç olarak bir sınıf olarak şekillenmeye başladı.

İşçiler daha da etkili bir şekilde Rusya'nın her yerinde  birleşik sınıf içinde örgütlenecekler. Ve sermaye dünyası ve emek dünyası arasındaki uçurum genişledikçe, işçilerin sosyalist bilinci daha da netleşecektir. Devrimin deneyimi ile zenginleştirilmiş proletarya arasında sosyalist ajitasyon, daha kesin hale gelecektir. Burjuvazinin siyasal organizasyonu , sosyalist bir işçi partisinin kesin olarak şekillendirilmesindeki en iyi uyarıcıdır.

Bu, partinin demokrasi mücadelesinde amaçları, bundan böyle sadece liberallere gitmeye hazır olan aydın sempatizanlar arasında tartışmalı (ihtilaflı) olarak değerlendirilebilir. İşçi kitlesi açısından, bu amaçlar devrim ateşinde somut bir şekilde açık hale getirilmiştir. Proletarya, Rusya'da tarihi bir güç olarak köylü kitlelerinin burjuva demokrasisinin temeli ve tek temeli olduğunu deneyimlerinden biliyor. Ulusal ölçekte proletarya,  yarı feodal toprak ağalarına ve otokrasiye karşı mücadelede bu kitlenin lideri olarak hareket etmiştir, ve artık hiçbir güç işçi partisini doğru yolundan saptıramaz.

Demokrasi bayrağı altında köylüleri Octobrism'in kanadı altında yönlendiren kadetlerin liberal Parti'sinin rolü artık sonuna geldi ve Sosyal-Demokratlar, her ne kadarda mızmız bireyler olsalar da, Liberallerin iflasını, burjuva demokratların Octobrism'in uşaklarıyla ittifaktan kendilerini  ayırmadıkça, yapmak istediklerini yapamayacaklarını kitlelere açıklama çalışmalarını sürdüreceklerdir.

Bu aşamada hiç kimse, Rusya'da burjuva demokrasisinin hangi biçimi alacağını söyleyemez. Muhtemelen, Kadetlerin iflası, bir köylü demokratik partinin, gerçekten kitlesel bir partinin oluşumuna yol açabilir, ve Sosyalist-Devrimciler in olduğu gibi, ve hala öyle olan, terörist bir örgütlenme değil. Ayrıca mümkündür ki   Küçük burjuvazi arasında siyasi birliğe ulaşmanın nesnel zorlukları, böyle bir partinin oluşmasını engelleyecektir, ve   gelecek uzun bir süre için köylü demokrasisini bugünkü durumunda Trudovik kitle gibi gevşek, şekilsiz, elastik olarak kalacaktır . 

Her iki durumda da bizim çizgimiz tekdir: birleşmesine karşı mücadeleden taviz vermeden, bütün yalpalamaları acımasız bir şekilde eleştirerek, demokratik güçlerin karşı devrimciliğini kanıtlamış olan liberallere katılmasına karşı uzlaşmaz mücadele vererek , demokratik güçlerin  yaratılmasıdır.

Yoğun tepki ilerledikçe, Kara-Yüz toprak ağaları daha da sert-saldırgan hale gelir; otokrasi üzerine kontrolü daha fazla  ele geçirdikçe, Rusya'nın ekonomik gelişmesi   ve serfliğin hayatta kalanlarından kurtuluşu daha yavaş olacaktır. Ve bu demektir ki, kentsel ve kırsal küçük burjuvazinin kitleleri arasında sınıf bilinci ve militan demokrasinin  gelişmesi daha güçlü ve yaygın olacaktır. Oktobristler tarafından  kıtlıklara, tiranlıklara ve yolsuzluklara mahkum edilen köylülerin, bunlara karşı kitlesel direnişi daha güçlü olacaktır.

Sosyal-Demokratlar, Demokratik mücadelenin kaçınılmaz olarak yeni bir güçle koptuğu zaman, Kadet Partisi denilen liberal kariyeristler çetesi nin demokratik safları bir kez daha bölme  ve onların aralarında anlaşmazlık yaymasını engelleyecekler. Ya halkla birlikte ya da halka karşı, Sosyal-Demokratların, devrimde “demokratik” liderlerin rolü üzerine iddia sahibi olan herkese uzun zamandır koyduğu alternatif budur. Şimdiye kadar sosyal-demokratların hepsi bu çizgiyi sürekli olarak takip edemediler; bazıları liberallerin sözlerine bile inandılar, diğerleri liberallerin karşı-devrimle flört etmelerine gözlerini kapattılar. Şimdi biz zaten ilk iki Duma'ın eğitim tecrübesine sahibiz.

Devrim proletaryaya kitle mücadelesi vermeyi öğretti. Devrim, proletaryanın köylü kitlelerini demokrasi mücadelesinde yönlendirebildiğini gösterdi. Devrim, sadece proleter olan partiyi, küçük burjuva unsurlarını dışlayarak daha da sıkı bir şekilde birleştirdi. Karşı-devrim, küçük-burjuva demokratlara, kitle mücadelesinden ölümcül biçimde korkan liberaller arasında liderler ve müttefikler aramaktan vazgeçmeyi öğretti. Tarihin bu derslerine dayanarak , Kara-Yüz toprak ağalarının hükümetinin cesurca şunu söyleyebiliriz: Aynı çizgide devam edin, Bay Stolypin ve tayfası. Ektiğinizin meyvelerini biz biçeceğiz!

Çeviri
Erdoğan A
Aralık 29, 2018

İngilizcesine Bağlantı

Notlar

[1] Senate interpretations—interpretations of the Law of December Ii (24), 1905 governing elections to the Duma issued by the Senate on the eve of the elections to the Second Duma. By these interpretations the Senate deprived further groups of the population of the franchise.

[2] Trepov, D.F.—Governor-General of St. Petersburg, notorious for inspiring Black-Hundred outrages and for his brutal suppression of the revolution of 1905.

[3] See Karl Marx, “The Prussian Counter-Revolution and the Prussian Judicial Caste” (Karl Marx, Friedrich Engels, Werke, Bd. 6, S. 138, Berlin, Dietz Verlag, 1959).

Hiç yorum yok

Blogger tarafından desteklenmektedir.